Mỗi chiều tan làm, cô rẽ qua chợ dân sinh gần nhà, mua vài món cho bữa tối, rồi tiện tay mua thêm trái cây, bánh kẹo cho con. Có hôm thấy thịt gà ngon, mua nhiều hơn dự định. Có hôm đi siêu thị, thấy khuyến mãi nước rửa chén, lại mua 2 chai dù ở nhà còn 1 chai đầy.
Và quan trọng nhất: Chưa bao giờ ghi lại mình đã tiêu bao nhiêu.
“Tôi không tiêu nhiều đâu, chỉ 100–200 nghìn mỗi ngày!”
Một lần ngồi cà phê, tôi hỏi: “Một tuần cậu tiêu chợ khoảng bao nhiêu?”.
Cô nhíu mày, lục ví, rồi nói: “Không rõ, chắc cỡ 1 triệu. Tớ đi mỗi ngày, mỗi lần đâu có tiêu bao nhiêu…”.
Tôi rút sổ tay ra, thử tính nhanh giúp bạn. Mỗi ngày trung bình 200.000 đồng, cả tuần là 1,4 triệu, tháng là hơn 5,6 triệu – chưa tính mấy lần tiện thể ghé siêu thị hay đặt đồ trên app.
Cô bạn tôi im lặng, rồi thốt lên: “Thế mà tớ cứ nghĩ mình tiết kiệm lắm…”.
Vấn đề không nằm ở chợ, mà ở cách tiêu mù mờ
Thói quen đi chợ mỗi ngày không xấu, nếu bạn biết mình đang tiêu gì và có ngân sách rõ ràng. Nhưng với nhiều chị em – nhất là những người chăm chút bữa ăn – việc “mua thêm chút này chút kia” mỗi ngày đang tạo ra một lỗ thủng ví tiền âm thầm.
Chi tiêu kiểu này có 3 điểm nguy hiểm:
- Không có giới hạn: Vì mỗi lần mua chỉ vài chục, vài trăm nghìn, nên dễ bỏ qua. Nhưng “nhiều lần vài trăm” thành cả triệu lúc nào không hay.
- Không kiểm soát được tồn kho: Mua thừa, để hỏng, lại tốn thêm.
- Cảm giác “mình đang chăm lo tốt” khiến ta ngó lơ ví tiền: Cái bẫy của sự tận tụy.
Bảng phân tích chi tiêu theo kiểu "đi chợ mỗi ngày"
| Khoản mục | Ước tính trung bình mỗi ngày | Ước tính tháng (30 ngày) |
|---|---|---|
| Thực phẩm tươi (thịt, rau, cá) | 120.000 đồng | 3.600.000 đồng |
| Trái cây, bánh kẹo cho con | 40.000 đồng | 1.200.000 đồng |
| Đồ gia dụng lặt vặt | 20.000 đồng | 600.000 đồng |
| Phát sinh (gặp khuyến mãi…) | 30.000 đồng | 900.000 đồng |
| Tổng cộng | 210.000 đồng/ngày | 6.300.000 đồng/tháng |
Trong khi đó, nếu lên kế hoạch sẵn cho 3–4 ngày/lần đi chợ, số tiền này có thể giảm tới 20–30% chỉ bằng việc mua có kiểm soát và tận dụng nguyên liệu hiệu quả hơn.
Tôi đã giúp cô ấy thay đổi thế nào?
Tôi không khuyên bạn mình dừng đi chợ. Tôi chỉ đề nghị:
- Thử lên thực đơn 3 ngày, sau đó mới đi chợ theo danh sách.
- Dùng 1 cuốn sổ nhỏ hoặc app ghi chi tiêu (ví dụ: Money Lover, Sổ Thu Chi Misa).
- Thiết lập ngân sách tuần: mỗi tuần rút đúng 1,2 triệu (tiền mặt), tiêu trong mức đó.
- Mỗi cuối tuần, tổng kết lại đã tiêu gì – không để “mù mờ” nữa.
Sau 2 tháng thử, bạn tôi nhắn: “Tớ vẫn đi chợ thường xuyên, nhưng giờ tiêu tốn ít hơn hẳn. Có tháng để ra được gần 1 triệu tiền chợ!”.
Đi chợ không sai, nhưng tiêu “mù” thì nguy
Nhiều phụ nữ nghĩ mình không hoang phí, vì chỉ tiêu vài trăm ngàn mỗi ngày. Nhưng không biết rõ mình đã tiêu bao nhiêu cũng nguy hiểm không kém việc tiêu xài xa xỉ.
Nếu bạn đang thấy mình “không tiêu nhiều” nhưng vẫn luôn hết tiền, hãy thử nhìn lại thói quen đi chợ. Có thể, ví tiền của bạn đang rò rỉ từng chút một – từ chính những bữa cơm đầy đủ mà bạn tự tay vun vén mỗi chiều.