Một người mẹ ở Trung Quốc mới đây chia sẻ câu chuyện của gia đình mình khiến nhiều phụ huynh tranh luận.
Chị kể, có một thời gian, thử thách khoe vòng eo với giấy A4 gây sốt. Con gái chị, Nữu Nữu, ăn uống không còn ngon miệng nữa, ngày nào cũng lảm nhảm "giảm cân, giảm cân, tôi phải giảm cân".
"Con bé sắp bước vào cấp ba, áp lực học hành không nhỏ, lại ăn không ngon, ngủ không yên, tôi rất lo lắng về tình trạng sức khỏe cả thể chất lẫn tinh thần của con. Cho đến khi phát hiện con bé đang lén uống thuốc giảm cân, tôi vô cùng hoảng hốt. Ba của Nữu Nữu sau đó đã trực tiếp nói chuyện với con, sự việc mới lắng xuống.
Ảnh minh hoạ
Sau đó, tôi hỏi ba của Nữu Nữu nói gì, anh ấy kể: "Con đã lớn rồi, có thể nghe được điều hay lẽ phải. Anh hỏi con hai câu và con đã hiểu".
Những đứa trẻ bước vào tuổi dậy thì rất quan tâm đến hình ảnh của mình trong mắt người khác, từ đó cho rằng "xấu xí chính là tội lỗi". Vậy, chúng ta, những bậc phụ huynh, phải làm gì để giúp con cái vượt qua nỗi lo âu?
Nỗi lo âu về ngoại hình đang cướp đi niềm vui của thanh thiếu niên
Theo lý thuyết phát triển nhân cách của Erikson với tám giai đoạn, đối với những đứa trẻ trong độ tuổi dậy thì, cốt lõi của sự phát triển nhân cách chính là sự xác định bản thân, tức là: Tôi muốn trở thành người như thế nào? Người khác đánh giá tôi như thế nào? Và tôi nghĩ sao về những đánh giá của người khác?
Vì vậy, chúng ta dễ dàng nhận thấy, khi trẻ bước vào cấp trung học, chúng sẽ chú ý đến việc thể hiện bản thân hơn trước kia. Và điều này, đôi khi trở thành một trong những nguồn gốc khiến chúng không cảm thấy hạnh phúc.
Mới đây, một bài viết trên Weibo từ một người dùng có tên @Nannan thu hút chú ý.
Khi còn nhỏ, cô thường bị anh trai gọi là đồ xấu xí, còn chị dâu thì nói cô béo, xương to, dù có giảm cân cũng không đẹp, khiến cô luôn mang trong mình nỗi lo về ngoại hình. Khi lên đại học, sự lo lắng ấy còn nghiêm trọng đến mức cô không dám đi học.
Để khắc phục sự yếu đuối đó, cô đã cố gắng thay đổi bản thân, luôn cố gắng nghĩ tới một câu nói: "Tôi hài lòng với chính mình". Nhưng khi cô có thể chấp nhận rằng mình không đẹp, một câu nói từ người thân lại khiến cô tổn thương sâu sắc.
Hôm đó, vài người họ hàng tụ họp cùng nhau, cô chơi mở những chiếc hộp bí mật với cháu gái nhỏ. Sau khi mở xong, cô đưa cho mọi người xem. Không ngờ, anh trai cô nhìn em gái rồi bất ngờ nói: "Nhìn này, Nannan vẫn xấu thật đấy". Ai nấy đêu bật cười.
Mãi đến khi mọi người rời đi, Nannan mới lặng lẽ khóc, không thể ngừng nghĩ về những lời nói chua chát đó và những kỷ niệm đau đớn. Cô liên tục tự hỏi trong lòng: "Liệu tôi có nên phản bác không? Tôi có nên bắt họ ngừng lại không?".
Dường như, dù đã cố gắng rất lâu, cô vẫn không thể thoát khỏi nỗi sợ hãi do lo âu về ngoại hình gây ra. Câu chuyện của Nannan không phải là cá biệt.
Tạp chí The Economist đã từng đưa tin: Vào năm 2020, trong số những người phẫu thuật thẩm mỹ ở Trung Quốc, hơn một nửa độ tuổi từ 16 đến 25.
Khi lo âu về ngoại hình ngày càng trở nên phổ biến ở độ tuổi trẻ, ngày càng nhiều thanh thiếu niên bị "chuẩn mực thẩm mỹ" từ bên ngoài khống chế.
Vậy, con cái chúng ta đang lo lắng về điều gì?
Hai câu nói, hé lộ nhu cầu sâu xa đằng sau việc "theo đuổi vẻ đẹp" của trẻ em
Một cô gái trẻ xinh đẹp đăng câu hỏi trên mạng: Làm thế nào để có thể lấy được người giàu? Dưới bài viết, một nhà tài chính ở Phố Wall đã trả lời: "Đây là một giao dịch đơn giản giữa 'tiền bạc' và 'vẻ đẹp'."
Tiếp theo, ông ấy phân tích từ góc độ kinh tế: Tiền bạc có thể gia tăng giá trị, còn chỉ có vẻ đẹp thì sẽ giảm giá trị; đối với tài sản đã giảm giá, cách tốt nhất là thuê, chứ không phải mua; dù vẻ đẹp có hiếm nhưng vẫn có thể thay thế. Cuối cùng, ông ấy kết luận: "Em có thể là bạn gái của tôi, nhưng không thể là vợ của tôi".
Sự thật dù làm đau lòng, nhưng lại không thể phản bác.
Trở lại câu chuyện của cô bé Nữu Nữu đầu bài, vậy cuối cùng, ba cô bé đã nói với con hai câu gì?
1. "Con có thấy mình xấu không?"
Khi nghe câu này, không chỉ là con, mà ngay cả người lớn cũng thực sự bị sốc. Nhưng sau khi suy nghĩ kỹ, bạn sẽ nhận ra câu này thực sự rất mạnh mẽ. Con gái vẫn trong độ tuổi dậy thì, nhận thức về bản thân chưa hoàn thiện. Ba của Nữu Nữu không muốn nói dối con rằng "con rất xinh đẹp, chỉ là người khác không hiểu", mà trực tiếp bảo con: "Con không phải là người đẹp nhất, nhưng con là duy nhất".
Điều này giúp con đối diện với chính mình một cách thực tế hơn. Dù cô bé bình thường, nhưng cũng có cuộc sống mà người khác khó có thể sao chép. Cái gọi là xấu, chỉ là kết quả của việc so sánh với người khác mà thôi.
"Vậy con không cần so sánh với người khác nữa sao?" - Cuối cùng, Nữu Nữu đã hiểu ra và mỉm cười.
2. "Con quan tâm đến việc mình không đủ đẹp, hay sợ bị người khác từ chối?"
Trước sự thiếu tự tin của Nữu Nữu, ba của cô bé hỏi con: "Con quan tâm đến việc mình không đủ đẹp, hay sợ bị người khác từ chối?". Con bé lập tức im lặng, một lúc lâu sau mới từ từ trả lời: "Con lo lắng người khác không thích con". Vì vậy, bạn thấy đấy, những điều trẻ em lo lắng thực ra rất đơn giản.
"Muốn trở nên đẹp hơn" chỉ là cái cớ, sợ bị tổn thương và bị từ chối mới là suy nghĩ thật sự.
Để giúp Nữu Nữu nhận ra sự độc đáo của mỗi người, ba của cô đã kể về một cô gái cũng từng lo âu về ngoại hình, tốt nghiệp từ một trường đại học danh tiếng, nhưng cũng từng bị ngoại hình không xuất sắc ám ảnh. Tuy nhiên, cô gái ấy đã thông qua việc học hỏi và mở rộng tầm nhìn, dần dần vượt qua được nỗi lo lắng về ngoại hình bằng những quan điểm đa dạng. Từ đó, cô ấy cũng trở nên bình thản hơn với những lời chỉ trích.
Vậy liệu sự chấp nhận hay phủ nhận từ người khác có thể ngăn cản một người trở nên tốt đẹp hơn không? Câu trả lời là không. Sau cuộc trò chuyện sâu sắc với ba, Nữu Nữu đã thực sự chấp nhận chính mình dù không hoàn hảo.
Hãy nói với con bạn rằng vẻ đẹp có nhiều định nghĩa
Khi trẻ em có vẻ quá quan tâm đến ngoại hình của mình, điều quan trọng hơn là hướng dẫn trẻ xây dựng bản sắc riêng thay vì chỉ chăm chăm vào việc sửa chữa ngoại hình. Ví dụ, nuôi dưỡng thói quen đọc sách của trẻ em. Khi chuyển sự tập trung vào việc đọc, sự phong phú bên trong của con sẽ loại bỏ sự lo lắng do ngoại hình của họ gây ra.
Đồng thời, lời khen ngợi và động viên cũng rất cần thiết. Sự công nhận và hỗ trợ là những điều may mắn mà trẻ em, bất kể ở độ tuổi nào, đều mong muốn nhận được từ cha mẹ.
Ngay cả những câu như "Con tuyệt lắm" hay "Tiếp tục cố gắng" cũng không phải là điều gì mới mẻ. Nhưng khi những lời đơn giản phát ra từ miệng cha mẹ, trẻ sẽ được khích lệ và trở nên tự tin hơn.
Đây là điều chúng ta nên nói với con cái mình: "Con không cần phải là một viên ngọc trai. Con cũng có thể là một hạt cát nhỏ bé, một hòn đá vô danh nhưng con vẫn có phong cảnh của riêng mình".