Ở một ngôi làng nhỏ thuộc tỉnh Hà Nam, Trung Quốc, có một câu chuyện được người dân nhắc đi nhắc lại mãi như một ví dụ hiếm hoi về sự thay đổi vận mệnh. Nhân vật chính là Trương Vĩ, năm nay 33 tuổi, từng chỉ là một shipper bình thường ở thành phố Trịnh Châu. Suốt 5 năm rong ruổi trên chiếc xe chở hàng, không ai ngờ rằng ngày hôm nay, anh lại trở thành người giàu nhất làng, xây được biệt thự ba tầng, thuê hàng chục lao động quê nhà, khiến bao người ngỡ ngàng.
Người ta tò mò: rốt cuộc, bí mật nào đã giúp một shipper nghèo khó xoay chuyển số phận, bước lên con đường giàu có?

Ảnh minh hoạ
Xuất thân nghèo khó, bước vào nghề shipper
Trương Vĩ sinh ra trong một gia đình nông dân nghèo ở Hà Nam. Cha anh ốm yếu, mẹ làm ruộng quanh năm. Học hết trung học, Vĩ phải nghỉ học, đi làm thuê để phụ giúp gia đình. Khi 25 tuổi, anh theo bạn bè lên thành phố Trịnh Châu, bắt đầu công việc shipper cho một công ty giao hàng nhanh.
Công việc nặng nhọc, nắng mưa không quản, mỗi ngày chạy khắp các ngõ ngách, thu nhập chỉ vừa đủ sống. Dân làng khi nghe tin anh làm shipper ở thành phố thường thở dài: "Cái nghề ấy có bao giờ khá lên được đâu, chỉ là tạm bợ qua ngày."
Nhưng với Trương Vĩ, công việc này lại là cửa sổ để nhìn ra thế giới rộng lớn.
Những năm đầu, Vĩ chỉ chú tâm chạy cho nhanh, mong giao được nhiều đơn để tăng thu nhập. Nhưng dần dần, anh nhận ra mỗi đơn hàng không chỉ là một gói đồ, mà còn ẩn chứa thông tin về thị trường, về nhu cầu tiêu dùng.
Có ngày, anh giao cả chục thùng xoài từ Hải Nam tới Trịnh Châu, tự hỏi: "Tại sao trái cây miền Nam lại bán chạy đến thế ở miền Bắc?".
Có hôm, anh bưng từng gói đồ khô, lạp xưởng, đặc sản địa phương, nghĩ thầm: "Những thứ quê tôi cũng có, tại sao chẳng ai biết cách bán?".
Có lần, anh gặp một chủ cửa hàng online, tò mò hỏi chuyện, mới biết họ nhập hàng từ quê với giá rẻ, bán lên gấp đôi gấp ba, mà khách vẫn vui vẻ mua.
Thế là, trong khi đồng nghiệp chỉ coi việc giao hàng như gánh nặng, Trương Vĩ lại dùng mắt để quan sát, dùng đầu để ghi nhớ. Anh mua một cuốn sổ nhỏ, mỗi khi rảnh rỗi lại ghi lại: sản phẩm nào bán chạy, khách hàng ở đâu, bao nhiêu tiền, cửa hàng nào nổi tiếng.

"Những thứ quê tôi cũng có, tại sao chẳng ai biết cách bán?". Ảnh minh hoạ
"Làm shipper là phục vụ khách, nhưng để giàu, phải học cách trở thành người bán"
5 năm làm shipper, Trương Vĩ không chỉ quen từng con phố, từng ngõ hẻm ở Trịnh Châu, mà còn quen biết rất nhiều chủ shop online. Anh thường tranh thủ bắt chuyện, học hỏi cách họ bán hàng, cách đóng gói, cách chụp ảnh sản phẩm, thậm chí cách quảng cáo trên các nền tảng như Taobao, Pinduoduo.
Anh nhận ra một quy luật: đặc sản địa phương có sức hút rất lớn đối với người thành phố. Người ở thành thị ít có cơ hội về quê, nên họ sẵn sàng bỏ tiền mua gạo sạch, mật ong rừng, táo đỏ, măng khô, thậm chí cả khoai lang, lạc quê. Thứ ở quê tưởng bình thường, hóa ra lại là hàng hóa quý giá trên mạng.
Cũng chính trong những lần giao hàng, Vĩ dần học được bài học quan trọng: "Làm shipper là phục vụ khách, nhưng để giàu, phải học cách trở thành người bán."
Năm 30 tuổi, sau 5 năm chạy xe, Trương Vĩ quyết định về quê. Người làng ngạc nhiên: "Ở thành phố còn không đủ ăn, về quê thì làm gì ra tiền?".
Anh cười, không giải thích nhiều. Trong đầu anh đã có kế hoạch: biến đặc sản quê thành hàng hóa online.
Anh bắt đầu từ việc thu mua mật ong rừng của bà con trong vùng, đóng gói sạch sẽ, chụp ảnh đẹp, đăng lên mạng bán thử. Những đơn đầu tiên được gửi đi bằng chính dịch vụ giao hàng mà trước đây anh từng làm shipper. Khách nhận hàng hài lòng, đơn đặt ngày càng nhiều.
Sau mật ong, anh thử với lạc rang, táo đỏ, rồi gạo quê. Tất cả đều bán chạy. Người làng dần tin rằng anh không phải mơ mộng viển vông.
Trong vòng hai năm, cửa hàng online của Trương Vĩ phát triển nhanh chóng. Anh thuê thêm thanh niên trong làng phụ đóng gói, quản lý đơn hàng. Nhà cũ sửa thành kho chứa, sau đó còn xây thêm xưởng nhỏ.
Anh tận dụng toàn bộ kiến thức đã học được khi làm shipper: Đóng gói chắc chắn để vận chuyển xa mà không hỏng. Chọn đơn vị vận chuyển uy tín với chi phí thấp. Đăng sản phẩm khéo léo trên các nền tảng thương mại điện tử. Phân tích thị trường dựa trên thói quen tiêu dùng mà anh từng chứng kiến.
Chẳng mấy chốc, anh trở thành người đầu tiên trong làng bán hàng đi khắp Trung Quốc. Doanh thu mỗi tháng đạt hàng trăm nghìn nhân dân tệ.
"Tôi chỉ làm một việc mà người khác không để ý"
Ở tuổi 33, Trương Vĩ xây ngôi nhà ba tầng khang trang ngay giữa làng. Anh mua xe hơi, đưa cha mẹ đi du lịch khắp nơi. Quan trọng hơn, anh còn tạo việc làm cho hơn 20 thanh niên địa phương, mỗi tháng có lương ổn định.

Người làng nhìn anh bằng ánh mắt khác hẳn: "Thằng shipper ngày nào, giờ là ông chủ lớn". Ảnh minh hoạ.
Người làng nhìn anh bằng ánh mắt khác hẳn: "Thằng shipper ngày nào, giờ là ông chủ lớn."
Báo chí địa phương viết bài, chính quyền xã cũng khen ngợi mô hình khởi nghiệp của anh, coi như tấm gương để thanh niên noi theo.
Khi có người hỏi: "Anh giàu nhờ may mắn sao?" - Trương Vĩ lắc đầu: "Tôi chỉ làm một việc mà người khác không để ý. 5 năm làm shipper, mỗi ngày tôi quan sát và học hỏi từ những đơn hàng. Mỗi gói hàng là một bài học về thị trường. Tôi không giàu nhờ may mắn, mà nhờ tích lũy từng chút một."
Điều đặc biệt là anh chưa từng coi nghề shipper là thấp kém. Anh nói: "Nếu chỉ chở hàng để lấy tiền, tôi cũng mãi mãi chỉ là shipper. Nhưng tôi chọn học từ nó, để sau này không còn là người giao hàng, mà trở thành người bán hàng.
Câu chuyện của Trương Vĩ giống như một ngụ ngôn hiện đại:
Người nóng vội chỉ thấy cực nhọc của nghề shipper.
Người an phận chỉ nghĩ đến thu nhập ít ỏi mỗi tháng.
Chỉ có người biết quan sát, học hỏi từ công việc tầm thường, mới tìm ra con đường làm giàu.
Ở Trung Quốc hôm nay, hàng triệu người đang làm shipper, công nhân, nhân viên văn phòng… Công việc nào cũng có thể trở thành trường học, miễn là ta chịu học hỏi. Giàu có không đến từ xuất phát điểm, mà từ cách ta nhìn nhận cơ hội trong điều bình thường nhất.
Giờ đây, mỗi khi có người hỏi về bí quyết, Trương Vĩ chỉ cười: "Cái gọi là bí mật, thực ra ai cũng nhìn thấy. Chỉ khác là tôi chịu ghi nhớ, chịu suy nghĩ, rồi chịu làm. Sự kiên nhẫn năm năm làm shipper, chính là vốn liếng lớn nhất của tôi."
Ở một ngôi làng nhỏ nơi Hà Nam, ngôi biệt thự của Trương Vĩ không chỉ là biểu tượng của sự giàu có, mà còn là minh chứng rằng: thành công không ở đâu xa, nó nằm trong chính những trải nghiệm bình dị hàng ngày, chỉ chờ người có mắt tinh đời nhận ra.