Nhắc đến những lỗi sai gây thất thoát tiền bạc, nhiều người thường nghĩ ngay đến những lý do không thể chối cãi như thu nhập có hạn mà thích sống sang, thích hào nhoáng hưởng thụ. Hay nói cách khác chính là tình trạng lạm phát lối sống: Mức sống cao hơn mức thu nhập.
Điều đó đúng là không tốt, dễ đẩy người ta vào tỉnh cảnh rỗng túi, thậm chí là nợ nần. Nhưng đó cũng chưa bao giờ là lý do duy nhất khiến một người bị thất thoát tiền bạc. Trên thực tế, có một kiểu "chảy máu tài chính" thầm lặng, ít người biết và cũng khó phát hiện hơn nhiều: Chi tiêu chỉ ở mức trung bình cho mọi thứ nhưng danh sách những thứ ấy dường như lại không có điểm kết.
Không tiêu mấy sao vẫn hết tiền?
Tình trạng này có lẽ không phải ít. Có người không mua túi hiệu, không đua trend công nghệ, ăn uống cũng bình thường chứ chẳng ham cao lương mỹ vị,... Họ tin rằng mình sống đơn giản và không hoang phí nhưng đến cuối tháng, tài khoản vẫn trống trơn!
Ảnh minh họa
Nguyên nhân của vấn đề này thực ra không đến từ một lần vung tay, mà đến từ hàng chục, hàng trăm quyết định chi tiêu nhỏ lặp đi lặp lại mỗi ngày. Một ly cà phê 40k, một đơn hàng 120k, hay 1 bữa ăn ngoài chỉ 80k,... Tất cả tưởng là chẳng thấm vào đâu nhưng gom lại trong 30 ngày, con số chắc chắn lên tới tiền triệu là điều dễ hiểu.
Đến khi cộng thêm chi phí cố định như tiền thuê nhà, tiền điện nước, xăng xe hay sắm sửa các vật dụng thiết yếu thì ôi thôi! Không đủ tiền để chi nữa, hoặc nếu đủ chi thì cũng chẳng còn dư bao nhiêu mà tiết kiệm.
Điều khiến kiểu chi tiêu này nguy hiểm nằm chính là nó không tạo cho chúng ta cảm giác nguy cấp. Người ta chỉ thấy lo khi lỡ tay mua món đồ giá 10 triệu, chứ mua ly nước vài ba chục hay ăn một bữa chưa tới 100k, thì ai mà lo?
Chi tiêu trung bình cũng tạo ra ảo giác an toàn vì không nợ nần, không bị ngân hàng nhắc nợ, nhiều người nghĩ thế là ổn. Nhưng cái giá phải trả là sự trì trệ lâu dài trong vấn đề tiền bạc: Không có tiền tiết kiệm, không có quỹ dự phòng, không đủ vốn để đầu tư, không đủ tự do để chuyển việc hoặc nghỉ ngơi nếu muốn,...
Không lãng phí không có nghĩa là đang tiết kiệm
Tiết kiệm không phải là không lãng phí, mà là chi tiêu có kế hoạch, có giới hạn, và có mục tiêu cụ thể. Thế nên đừng nhầm lẫn! Và bí quyết để thoát khỏi cái bẫy tài chính này thực ra cũng không hề khó như nhiều người thường nghĩ.
Ảnh minh họa
Thứ nhất, ghi lại chi tiêu ít nhất trong vòng 2 tuần để thấy được tiền của mình đang chạy đi đâu. Rất nhiều người chỉ cần làm việc này một lần đã bàng hoàng nhận ra các khoản "nhỏ nhưng đều" thực sự chiếm tỉ trọng lớn đến thế nào.
Thứ hai, trích ra một khoản tiết kiệm cố định ngay khi nhận lương như một chi phí bắt buộc dành cho tương lai. Việc tiết kiệm sau khi chi tiêu gần như không hiệu quả, bởi cảm xúc và thói quen sẽ luôn khiến bạn tiêu hết.
Thứ ba, thiết lập giới hạn mềm cho từng nhóm chi tiêu: Ăn uống, đi lại, giải trí, mua sắm… Thay vì tự nhủ tháng này mình sẽ bớt ăn ngoài, hãy cụ thể hóa thành chỉ ăn ngoài tối đa 3 bữa/tuần, hoặc mỗi tuần chỉ được ăn ngoài tối đa 500k,... Không có giới hạn, mọi ý chí đều dễ tan thành mây khói.
Cuối cùng, hãy đặt ra một mục tiêu tài chính đơn giản nhưng rõ ràng. Không cần quá to tát như mua nhà, mua xe. Đôi khi chỉ là tiết kiệm 20 triệu trong 4 tháng để du lịch hoặc có 10 triệu phòng thân nếu nghỉ việc đột xuất. Một mục tiêu cụ thể sẽ giúp bạn thấy lý do để bớt tiêu tiền lại.
Chi tiêu tiết kiệm hay nói rộng ra là quản lý tài chính cá nhân là bài toán dài hơi, không có cách giải nhanh. Thế nên không cần vội vàng, chỉ cần thực tế. Cũng không cần giàu, chỉ cần đừng trì hoãn "để mai" hay "để tháng sau". Bởi vì tiền bạc không tự đến và cũng chẳng tự đi, nó chỉ trượt khỏi tay qua những quyết định nhỏ, quen thuộc và lặp lại mỗi ngày. Và nếu không dừng lại để nhìn kỹ, chúng ta sẽ mãi sống trong cảm giác tiêu vừa đủ mà không bao giờ có được cảm giác đủ thật sự.