Ông Lưu năm nay 45 tuổi. Hồi trẻ, ông ăn uống vô độ, không chú ý vận động, dẫn đến mắc phải "ba chứng cao huyết áp" (huyết áp cao, đường huyết cao, cholesterol cao).
Từ năm 35 tuổi, anh quyết tâm thay đổi và bắt đầu chạy bộ mỗi ngày. Từ việc vật lộn với 3km ban đầu, giờ đây anh có thể dễ dàng chạy 20km mỗi lần. Khi có thời gian vào cuối tuần, anh cũng tham gia các giải bán marathon và marathon.
Anh cũng rất chú trọng đến chế độ ăn uống, duy trì chế độ ăn ít chất béo, giàu protein trong suốt 10 năm. Nhờ đó, các vấn đề về huyết áp cao, cholesterol cao và đường huyết cao của ông đã biến mất, chức năng tim phổi luôn đạt kết quả tốt trong mọi lần khám sức khỏe.
Tuần trước, anh đột nhiên cảm thấy tức ngực khi đang chạy. Cơn đau giảm dần sau khi nghỉ ngơi, nhưng lại nhanh chóng trở lại khi tiếp tục chạy. Cảm thấy có điều gì đó không ổn, anh đã đến bệnh viện để kiểm tra và phát hiện động mạch vành trước bên trái của tim gần như bị tắc nghẽn.
Anh Lưu cảm thấy khó mà chấp nhận được chuyện này. Anh ấy ăn uống lành mạnh và tập thể dục đều đặn, vậy thì làm sao chuyện này lại đột nhiên xảy ra được?
Bác sĩ giải thích rằng tình trạng của ông Lưu là bệnh động mạch vành không điển hình, liên quan đến mảng xơ vữa động mạch. Việc tập thể dục lâu dài sẽ gây ra stress oxy hóa trong cơ thể, có khả năng làm tăng tốc độ tổn thương nội mô và dẫn đến hẹp mạch máu. Vì tập thể dục có thể thúc đẩy tổn thương mạch máu, liệu ông ấy có thể tiếp tục tập luyện một cách an toàn không?
Những gì bạn nghĩ là "bài tập lành mạnh" thực chất lại đang gây hại cho mạch máu
Bạn có biết rằng đôi khi tập thể dục thực sự có thể gây tổn thương mạch máu không? Điều này ám chỉ việc tập thể dục quá mức. Người trung niên và người cao tuổi càng cần phải cẩn thận.
Mạch máu của con người không hoàn toàn thẳng. Sự nhiễu loạn có thể hình thành ở một số khúc cua. Trong quá trình vận động, mạch máu giãn nở và co lại theo nhịp điệu của cơ thể. Tuy nhiên, khi vận động quá mức, mạch máu phải chịu áp lực lớn hơn, có thể gây tổn thương tế bào nội mô mạch máu.
Hơn nữa, tập thể dục quá mức trong thời gian dài có thể khiến hệ thống tim mạch phải chịu tải trọng cao trong thời gian dài, khiến tim và mạch máu phải chịu áp lực cao. Điều này cũng có thể gây ra các vấn đề như tổn thương cơ tim và viêm cơ tim.
Nhưng hiện nay, tất cả các hướng dẫn chính đều khuyến nghị mọi người nên tập thể dục thường xuyên. Tại sao vậy?
Tất nhiên, đó là vì tập thể dục đúng cách rất tốt cho sức khỏe. Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Bệnh tim mạch Trung Quốc chỉ ra rằng một người trung bình nên tập thể dục cường độ vừa phải 150 phút mỗi tuần. Điều này tương đương với việc tập thể dục 5 ngày một tuần, mỗi lần nửa tiếng.
Tập thể dục cường độ vừa phải có lợi cho việc cải thiện quá trình trao đổi chất và chức năng tim. Nó cũng có thể làm giảm huyết áp và nhịp tim, đồng thời tăng cường khả năng phục hồi của mạch máu. Điều này có thể bù đắp những tổn thương tạm thời do tập thể dục gây ra và mang lại lợi ích lâu dài.
Làm sao tôi có thể xác định được mình có tập thể dục quá nhiều hay không?
Cheng Wenli, giám đốc Trung tâm Tăng huyết áp tại Bệnh viện Anzhen Bắc Kinh trực thuộc Đại học Y khoa Thủ đô (Trung Quốc), cho biết, có thể đo huyết áp sau khi tập thể dục để xác định xem bài tập đó có quá mức hay không.
Huyết áp sẽ tăng sau khi tập thể dục, nhưng không vượt quá 140/90 mmHg. Nếu huyết áp của bạn >180/110 mmHg sau khi tập thể dục, ngay cả khi sau đó trở về mức bình thường, điều đó vẫn cho thấy bạn đã tập thể dục quá sức và bạn nên giảm cường độ tập luyện kịp thời.
3 loại bài tập này không phù hợp với người cao tuổi; càng tập nhiều, chấn thương càng nghiêm trọng!
Tập thể dục rất quan trọng đối với người trung niên và người cao tuổi, nhưng điều quan trọng là phải chọn đúng phương pháp tập luyện. Tập luyện không đúng cách sẽ chỉ gây tác dụng ngược. Những loại hình tập luyện sau đây không được khuyến khích cho người trung niên và người cao tuổi.
1. Chạy đường dài
Chạy bộ là một bài tập aerobic tuyệt vời, và chạy bộ vừa phải có thể thúc đẩy tuần hoàn máu và mang lại lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, chạy bộ đường dài thường không được khuyến khích cho người cao tuổi, vì chức năng thể chất của họ suy giảm đáng kể theo tuổi tác. Chạy bộ đường dài đòi hỏi sức bền và các khớp xương cao, dễ dàng làm tăng gánh nặng lên khớp gối và khớp cổ chân , dẫn đến tình trạng hao mòn khớp gối nhanh hơn và thoái hóa khớp nhanh hơn.
Người cao tuổi mắc bệnh tăng huyết áp, tăng lipid máu, bệnh tim mạch vành hoặc các bệnh lý tương tự khác có thể bị thiếu oxy khi chạy đường dài, có khả năng dẫn đến nhồi máu cơ tim hoặc tai biến mạch máu não.
2. Gập bụng
Gập bụng gây áp lực lớn lên cột sống cổ và thắt lưng. Cột sống cổ và thắt lưng của người cao tuổi đã có những thay đổi thoái hóa nhất định. Nếu họ thực hiện gập bụng trong tình trạng này, nó sẽ làm trầm trọng thêm những thay đổi thoái hóa, có thể dẫn đến các vấn đề như thoát vị đĩa đệm thắt lưng, chèn ép rễ thần kinh, thậm chí là chấn thương tủy sống.
3. Bài tập chân với tạ đòn
Bài tập thanh chân bao gồm việc đứng trên một chân và liên tục cọ xát chân còn lại vào thanh. Bài tập này có thể nén và massage cơ bắp để thúc đẩy lưu thông máu. Tuy nhiên, đối với người cao tuổi gầy, ít cơ hoặc bị xơ vữa động mạch, bài tập này có thể gây tổn thương tĩnh mạch chân và thậm chí có thể đẩy nhanh quá trình tắc nghẽn mạch máu.