Khi bước sang tuổi 55, cơ thể bắt đầu trải qua quá trình lão hóa tự nhiên, khiến các chức năng chuyển hóa, tiêu hóa, tim mạch và gan thận suy giảm dần theo thời gian. Nhiều người nhận thấy thói quen ăn uống trước đây bắt đầu ảnh hưởng rõ rệt đến sức khỏe, đồng thời xuất hiện hiện tượng mà dân gian gọi là "mùi già" hay "mùi người già", khiến cơ thể dường như mất đi sự tươi trẻ, cả về ngoại hình lẫn cảm giác vị giác.
Theo các chuyên gia dinh dưỡng và bác sĩ lão khoa, những thay đổi này không phải hoàn toàn do tuổi tác, mà phần lớn là hậu quả của những thói quen ăn uống và sinh hoạt lâu dài.
Dầu mỡ - gánh nặng âm thầm cho tim và gan
Nhiều người lớn tuổi vẫn nghĩ ăn nhiều thịt, đồ béo sẽ giúp tăng thể lực. Tuy nhiên, khi khả năng chuyển hóa giảm, dầu mỡ dễ tích tụ trong cơ thể, làm tăng cholesterol LDL, xơ cứng động mạch, tăng nguy cơ tim mạch và đột quỵ.
Ví dụ, một người 60 tuổi vẫn duy trì thói quen ăn mỡ heo, thịt đỏ hàng ngày có thể thấy mỡ máu và huyết áp tăng chỉ sau vài tháng, đi kèm cảm giác nặng nề, mệt mỏi và vị giác giảm. Các nghiên cứu y học cho thấy, chế độ ăn nhiều chất béo bão hòa là yếu tố hàng đầu làm tăng cholesterol xấu và rối loạn chuyển hóa ở người cao tuổi.
Lời khuyên: Hạn chế thịt đỏ, mỡ, đồ chiên rán. Thay vào đó, hãy ăn cá, các loại hạt và dầu thực vật lành mạnh để giảm gánh nặng tim mạch và duy trì vị giác.
Thực phẩm quá cay - khi vị giác làm tăng áp lực cho dạ dày
Món cay, lẩu, snack cay giúp kích thích vị giác nhưng người lớn tuổi dễ gặp vấn đề tiêu hóa. Ăn quá cay có thể dẫn đến ợ chua, khó tiêu, viêm loét dạ dày, đặc biệt với người có tiền sử cao huyết áp hay viêm dạ dày.
Nghiên cứu công bố trên Tạp chí Dinh dưỡng Châu Á chỉ ra rằng, những người trên 60 tuổi ăn cay quá mức có tỷ lệ viêm dạ dày cao hơn 25% so với nhóm hạn chế cay.
Khuyến cáo: Ăn cay vừa phải, tránh quá nhiều để bảo vệ hệ tiêu hóa và gan.
Thịt đỏ - cân nhắc để giảm cholesterol và bảo vệ ruột
Thịt đỏ chứa nhiều chất béo bão hòa và protein. Harvard T.H. Chan School of Public Health chỉ ra rằng, người tiêu thụ quá nhiều thịt đỏ có nguy cơ tim mạch cao hơn 30% và nguy cơ ung thư đại tràng tăng rõ rệt. Quá nhiều thịt đỏ còn gây mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột.
Giải pháp: Chọn protein thấp béo, giàu dinh dưỡng như cá, thịt gà, đậu và tăng rau xanh. Thói quen này vừa cung cấp đầy đủ chất, vừa giảm nguy cơ tim mạch và ung thư.
Rượu bia và thuốc lá - tác hại tăng theo tuổi
Rượu bia quá mức khiến huyết áp tăng, gây tổn thương gan, giảm miễn dịch và cản trở điều trị bệnh mạn tính. Thuốc lá làm tăng nguy cơ tim mạch, phổi và đẩy nhanh quá trình lão hóa, khiến vị giác suy giảm và xuất hiện "mùi già".
Khuyến cáo: Hạn chế rượu, tốt nhất là ngừng hoàn toàn. Tuyệt đối không hút thuốc.
Xây dựng lối sống và ăn uống lành mạnh để "giữ sức trẻ"
Người trên 55 tuổi nên ăn nhiều rau xanh, trái cây, protein thấp béo, hạn chế thịt đỏ, dầu mỡ và cay quá mức. Đồng thời kiểm soát huyết áp, mỡ máu, đường huyết, kết hợp vận động nhẹ nhàng và tầm soát sức khỏe định kỳ. Những thay đổi này giúp duy trì sức khỏe, chậm lão hóa và giảm hiện tượng "mùi già".
Bác sĩ nhấn mạnh rằng, "mùi già" không phải là điều không thể tránh. Nó hình thành từ những thói quen ăn uống và sinh hoạt trong nhiều năm. Giảm dầu mỡ, hạn chế cay, kiểm soát thịt đỏ, bỏ rượu bia và thuốc lá chính là chìa khóa để người cao tuổi duy trì sức khỏe và vị giác tươi trẻ.