Ai cũng biết tập thể dục tốt cho sức khỏe, giúp ngăn ngừa béo phì, lão hóa và bệnh tật. Nhưng mới đây, các nhà khoa học Úc đã công bố một phát hiện gây chú ý: chỉ một buổi tập duy nhất cũng đủ tạo ra hiệu ứng chống ung thư ở cấp độ tế bào.
Một buổi tập duy nhất có thể làm chậm tốc độ phát triển tế bào ung thư?
Nghiên cứu của Đại học Edith Cowan (Úc) đã tuyển 32 phụ nữ từng điều trị ung thư vú (giai đoạn 1 đến 3) để tham gia thử nghiệm. Họ được chia làm 2 nhóm thực hiện một buổi tập duy nhất, với 2 bài tập chính:
Nhóm tập kháng lực (tạ): 5 hiệp, mỗi hiệp 8 lần lặp, tập các nhóm cơ chính gồm: đẩy ngực, chèo lưng, đẩy vai, kéo xà ngang, ép chân, duỗi chân, gập chân và lunge. Nghỉ 1-2 phút giữa các hiệp.
Nhóm HIIT: 7 đợt tập 30 giây ở cường độ cao, thực hiện trên ít nhất 3 loại máy (xe đạp, máy chạy bộ, máy chèo, hoặc cross-trainer), nghỉ 3 phút giữa các đợt.
Cả hai nhóm đều tập trong khoảng 45 phút.
Các xét nghiệm máu được tiến hành 3 lần: trước khi tập, ngay sau khi tập và 30 phút sau buổi tập. Kết quả cho thấy: lượng myokine - protein do cơ tiết ra trong quá trình vận động - tăng mạnh.
Nhóm HIIT ghi nhận mức tăng 47% IL-6, một loại myokine quan trọng cho hệ miễn dịch.
Nhóm tập tạ ghi nhận tăng 23% decorin (giúp điều hòa mô) và 9% IL-6.
Các nhà khoa học ước tính sự gia tăng này có thể làm chậm tốc độ phát triển tế bào ung thư từ 20-30%.
Vì sao lại hiệu quả như vậy?
Myokine được xem là “vũ khí” bí mật mà cơ thể tạo ra khi vận động. Chúng giúp điều hòa trao đổi chất, giảm viêm và ức chế các phân tử gây hại - vốn là tác nhân kích thích tế bào ung thư hình thành.
Francesco Bettariga - nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Đại học Edith Cowan (Úc), trưởng nhóm nghiên cứu - chia sẻ với Daily Mail: "Bằng cách chứng minh hiệu quả chống ung thư ở cấp độ tế bào, kết quả này cho thấy lý do tại sao tập thể dục có thể làm giảm nguy cơ ung thư tiến triển, tái phát và tử vong. Dù nghiên cứu còn hạn chế và cần thêm thử nghiệm trên cơ thể sống, phát hiện này nhấn mạnh rằng tập luyện có thể đóng góp vào việc cải thiện khả năng sống sót ở người bệnh ung thư".
Điều bất ngờ là cường độ tập mới là yếu tố then chốt, chứ không phải loại hình tập. Nói cách khác, bạn có thể chọn tập tạ hoặc HIIT, miễn là đủ “sung”.
Ung thư vú là một trong những dạng bệnh phổ biến nhất, tấn công 311.000 phụ nữ Hoa Kỳ mỗi năm và giết chết 42.000 người
Bettariga nhấn mạnh: "Chúng tôi phát hiện rằng cả tập tạ và HIIT đều làm tăng giải phóng myokine có đặc tính chống ung thư chỉ sau một buổi tập. Kết quả xét nghiệm trong phòng thí nghiệm cho thấy tốc độ phát triển tế bào ung thư giảm đến 30%. Điều đặc biệt là cả hai hình thức tập đều cho hiệu quả tương tự, gợi ý rằng chính cường độ tập mới là yếu tố then chốt, chứ không phải loại hình tập".
Vẫn cần nghiên cứu thêm
Ung thư vú là loại ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ, mỗi năm có hơn 311.000 ca mắc mới tại Mỹ và 42.000 ca tử vong. Tỷ lệ sống sót chung khá cao (92%), nhưng giảm xuống còn 33% nếu tế bào di căn.
Điểm đáng nói, bệnh đang ngày càng trẻ hóa. Từ năm 2000 đến 2019, tỷ lệ mắc ở phụ nữ trẻ tăng 0,8% mỗi năm. Nguyên nhân có thể liên quan đến hóa chất gây rối loạn nội tiết và tình trạng dậy thì sớm.
Nghiên cứu này mang đến hi vọng mới: tập thể dục không chỉ giúp cơ thể khỏe mạnh hơn mà còn có thể trực tiếp kìm hãm sự phát triển của ung thư ở cấp độ tế bào.
Tuy nhiên, nhóm tác giả cũng thừa nhận hạn chế: số lượng người tham gia nhỏ, chỉ tập trung vào ung thư vú. Bước tiếp theo, họ sẽ mở rộng sang các loại ung thư khác và nghiên cứu tác động của tập luyện đều đặn, dài hạn.
“Chúng tôi muốn tìm hiểu thêm về vai trò của hệ miễn dịch - yếu tố quan trọng trong việc kiểm soát tế bào ung thư,” Bettariga nói thêm.