Câu nói "Tháng 6 sợ đầu giường, tháng 7 sợ cuối giường" tưởng chừng đơn giản nhưng lại chứa đựng nhiều kinh nghiệm quý báu liên quan đến cách kê giường, bảo vệ sức khỏe theo mùa. Đây không chỉ là lời răn dạy truyền miệng mà còn dựa trên sự quan sát tinh tế và hiểu biết sâu sắc của cha ông về thời tiết và thể trạng con người.
Vì sao tháng 6 sợ đầu giường?
Tháng 6 âm lịch rơi vào thời điểm giữa hè, nắng nóng đạt đỉnh, nhất là ở miền Bắc và miền Trung. Vào thời xưa, không có điều hòa hay quạt mát như hiện nay, nên nhiều người thường kê đầu giường gần cửa sổ, hiên nhà hoặc khu vực đón gió để ngủ cho mát.
Tuy nhiên, theo y học cổ truyền, phần đầu là nơi hội tụ nhiều dương khí, đồng thời rất nhạy cảm với ngoại tà (gió độc, khí lạnh). Khi đang ngủ say - thời điểm cơ thể rơi vào trạng thái nghỉ ngơi, nếu gió lùa trực tiếp vào đầu thì dễ dẫn đến hiện tượng "hàn nhập từ đầu", gây ra đau đầu, nghẹt mũi, chóng mặt, thậm chí viêm xoang, cảm lạnh kéo dài.
Không chỉ vậy, tháng 6 cũng là thời kỳ muỗi hoạt động mạnh. Việc kê đầu giường gần cửa sổ khiến phần mặt và đầu càng dễ bị muỗi đốt, vừa gây khó ngủ, vừa tiềm ẩn nguy cơ sốt xuất huyết hay các bệnh truyền nhiễm.
Vì sao tháng 7 sợ cuối giường?
Sang tháng 7 âm lịch, thời tiết bắt đầu chuyển mình sang thu. Ban ngày vẫn nắng, thậm chí gay gắt, nhưng ban đêm thường se lạnh, đặc biệt là từ khoảng nửa đêm về sáng. Khoảng chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm tăng cao, khiến cơ thể dễ bị nhiễm lạnh khi ngủ mà không hề hay biết.
Phần chân cụ thể là gan bàn chân vốn được ví như "trạm điều hòa" của cơ thể, tập trung nhiều huyệt đạo quan trọng và có mối liên hệ mật thiết với hệ tuần hoàn, tiêu hóa, hô hấp. Đông y có câu "hàn tòng túc khởi" (lạnh từ chân mà sinh bệnh), do đó, nếu chân bị gió lùa lạnh vào khi ngủ, đặc biệt khi cuối giường kê gần cửa sổ hoặc cửa ra vào, hàn khí sẽ dễ xâm nhập gây nhức mỏi khớp, lạnh bụng, rối loạn tiêu hóa, thậm chí ảnh hưởng đến hệ miễn dịch.
Ngày nay, dù nhà cửa kín đáo hơn, có máy lạnh, chăn ấm, đệm êm… thì những kinh nghiệm của người xưa vẫn rất đáng để áp dụng. Việc kê giường, chọn vị trí nằm, hướng gió điều hòa hay cách đắp chăn đều cần lưu ý, đặc biệt trong các giai đoạn chuyển mùa hoặc khi thời tiết có sự chênh lệch nhiệt độ lớn giữa ngày và đêm.
Câu nói "Tháng 6 sợ đầu giường, tháng 7 sợ cuối giường" không đơn thuần là kinh nghiệm về sắp xếp chỗ ngủ, mà còn là lời nhắc tinh tế về cách chăm sóc sức khỏe theo mùa - một cách sống hài hòa với tự nhiên mà người xưa luôn đề cao.
Tổng hợp