Lệch khớp cắn, hàm phát triển không cân đối ảnh hưởng trực tiếp tới khả năng ngôn ngữ của bé
Thói quen sử dụng bình chưa đúng hoặc núm không phù hợp
Mặc dù phương pháp bú mẹ và bú bình song song với mục tiêu đáp ứng nhu cầu về mặt dinh dưỡng và thực tiễn không còn quá xa lạ, tuy nhiên khi sử dụng bình sữa, phụ huynh lại chọn tin tưởng những thông tin chưa được kiểm chứng y khoa.
Nhiều sản phẩm bình trên thị trường được quảng cáo với núm rất mềm hoặc tương đồng với ti mẹ, đi kèm công dụng như có thể tăng lượng sữa mỗi cữ ăn trong thời gian ngắn, con ăn nhanh hơn, tốt hơn. Thông tin này cần được cân nhắc vì tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe.
Theo Ths.Bs Nguyễn Hà Việt Hưng (Bệnh viện phụ sản Hà Nội), việc sử dụng núm bình quá mềm đang âm thầm cản trở sự phát triển tự nhiên của xương hàm dưới. Núm bình quá mềm khiến bé ăn sữa thụ động, tia sữa chảy nhanh mà không cần sự phối hợp giữa lưỡi và hàm dưới tạo ra lực nén, từ đó các cơ miệng hoạt động kém linh hoạt, lực bú tự nhiên giảm và ảnh hưởng đến sự phát triển cơ hàm sau này.
Chọn sai bình có núm quá mềm làm cản trở sự phát triển tự nhiên ở hàm dưới của trẻ
Bà Nguyễn Bích Hạnh - Hộ sinh trưởng bệnh viện đa khoa quốc tế Vinmec Smart City cho biết, việc sử dụng bình sữa chưa đúng còn có thể ảnh hưởng tới khả năng ăn dặm và tốc độ phát triển ngôn ngữ của trẻ, đặc biệt trong giai đoạn từ 6-12 tháng tuổi. Nghiên cứu tổng quan về khả năng bú và vận động cơ miệng của giáo sư Erin Zimmerman năm 2012 còn chỉ rõ, vận động lưỡi và cơ hàm yếu có khả năng gây ra rối loạn vận động miệng và khó khăn trong phát âm về sau.
Gợi ý: Chọn núm có độ đàn hồi vừa phải, không quá cứng, không quá mềm. Khi bé dùng bình, giữ góc bình 30 - 45 độ, núm phải được đặt đúng khớp ngậm. Mẹ cần hoàn toàn tôn trọng nhu cầu và khả năng ăn của con.
Thói quen mút ngón tay hoặc ngậm ti giả kéo dài sau 18 tháng
Mút ngón tay là một phản xạ bình thường được hình thành từ ngay trong bụng mẹ, giúp bé rèn luyện khả năng bú mẹ ngay sau khi chào đời. Mút ngón tay giúp phát triển khả năng điều phối miệng – lưỡi, một phần trong quá trình phát triển kỹ năng bú, nuốt và sau này là phát âm.
Mút tay trong thời gian dài có thể gây biến dạng vòm miệng
Tuy nhiên, mút tay hoặc sử dụng ty ngậm thường xuyên, đặc biệt sau 2 tuổi tạo ra lực hút và áp lực không cân đối lên vòm miệng và răng cửa. Theo Hiệp hội nha khoa Hoa Kỳ, trẻ mút ngón tay lâu ngày có nguy cơ cao bị răng hô, khớp cắn hở và biến dạng vòm miệng. Mút tay trong thời gian dài khiến các cơ môi – lưỡi phát triển sai hướng, ảnh hưởng đến phát âm, thậm chí nói ngọng.
Thở bằng miệng trong thời gian dài
Thở bằng miệng là một trong những thủ phạm "thầm lặng" nhưng ảnh hưởng rất lớn đối với sự phát triển khuôn mặt và hàm. Nguyên nhân thường gặp là do tắc nghẽn mũi kéo dài (viêm VA, amidan phì đại, dị ứng). Khi trẻ thở bằng miệng, lưỡi không thể nằm ở vị trí tựa vào vòm miệng. Thiếu áp lực này làm vòm miệng bị hẹp lại, dẫn đến không đủ không gian cho răng vĩnh viễn mọc, gây ra tình trạng răng mọc chen chúc và ảnh hưởng xấu đến hình dạng khuôn mặt.
Lười tập nhai trong giai đoạn ăn dặm
Trì hoãn ăn thô không giúp trẻ ăn dặm tốt hơn mà còn ảnh hưởng đến cơ hàm
Giai đoạn ăn dặm là thời điểm vàng để luyện tập cơ hàm, kích thích sự phát triển của răng và nướu. Theo nghiên cứu về cơ chế ăn và nuốt của trẻ sơ sinh năm 2020 của tiến sĩ Arvedson, J. C, hoạt động nhai giúp phát triển các cấu trúc và chức năng vùng miệng, từ đó hỗ trợ quá trình hình thành âm thanh khi nói. Việc trì hoãn ăn thô, kéo dài thời gian ăn thức ăn xay nhuyễn, hầm nhừ sẽ khiến cơ hàm không phát triển, tiềm ẩn nguy cơ răng hô, khớp cắn hở và phát âm kém rõ do cơ miệng phát triển lệch.