Trước kia: Cứ nhận lương là tiêu hết
Tôi từng ở trong tình trạng khá phổ biến - lương 14 triệu/tháng, nhưng chẳng bao giờ dư nổi.
Mỗi tháng bắt đầu bằng cảm giác dễ chịu: Vừa nhận lương, tôi đi ăn, mua sắm, “thưởng cho bản thân một chút”. Đến tuần thứ ba, ví mỏng dần. Tuần thứ tư, tôi đếm từng tờ tiền còn lại.
Khi có việc đột xuất như sinh nhật bạn, đổ bệnh, hay cần thay laptop, tôi buộc phải vay. Cái vòng lặp “vay – trả – rồi lại vay” khiến tôi lúc nào cũng thấy mình đang chạy theo tiền.
Một ngày, tôi đọc được một câu nói rất đơn giản mà như chạm đúng tim mình:
“Không ai nghèo vì kiếm ít, người ta chỉ nghèo vì không biết giữ”.
Tôi quyết định phải làm lại từ đầu.
Bắt đầu bằng phương pháp 5-2-3
Tôi tình cờ biết đến nguyên tắc 5-2-3, một mô hình chi tiêu giúp cân đối giữa nhu cầu, tích lũy và an toàn tài chính. Nó gọn hơn 50-30-20, dễ áp dụng với người thu nhập tầm trung.
Cụ thể, tôi chia lương hàng tháng thành ba nhóm:
| Nhóm | Mục đích | Tỷ lệ | Số tiền (với thu nhập 14 triệu/tháng) |
|---|---|---|---|
| 5 phần (50%) | Chi tiêu thiết yếu: ăn uống, nhà, điện nước, con cái | 7.000.000 | |
| 2 phần (20%) | Tiết kiệm & đầu tư nhỏ | 2.800.000 | |
| 3 phần (30%) | Quỹ dự phòng & mục tiêu tài chính | 4.200.000 |
Tôi mở ba tài khoản ngân hàng khác nhau, và chuyển tiền ngay trong ngày nhận lương. Từ đó, mỗi khoản tiền chỉ có một nhiệm vụ duy nhất, không còn “đụng chạm” vào nhau.
6 tháng đầu: Khó nhất là… không rút từ quỹ dự phòng
Tháng đầu tiên, tôi cảm thấy như đang “ăn kiêng tài chính”. Nhiều lúc muốn mua một món đồ nhỏ, tôi tự nhủ: “Không được, quỹ thiết yếu không cho phép.” Tôi học cách trì hoãn chi tiêu, xem lại thật kỹ mỗi khi muốn mua thứ gì.
- Thay vì ra quán cà phê, tôi tự pha ở nhà.
- Thay vì gọi đồ ăn, tôi đi chợ cuối tuần và nấu sẵn.
Chưa đến 2 tháng, tôi nhận ra mình vẫn sống đủ, mà ví lại dày hơn.
Tôi cũng bắt đầu ghi chép lại toàn bộ chi tiêu — không phải kiểu tỉ mỉ đến từng nghìn, mà là nhóm theo dạng:
- Ăn uống
- Hóa đơn
- Di chuyển
- Mua sắm
- Giao lưu xã hội
Cuối tháng, nhìn lại tổng số, tôi dễ dàng thấy phần nào đang “ăn mòn” ngân sách nhất.
Tháng thứ ba: Bắt đầu thấy tiền “tự sinh ra”
Khi quỹ tiết kiệm vượt 6 triệu, tôi bắt đầu gửi kỳ hạn ngắn để có lãi nhỏ. Khoản lãi ấy, dù chỉ vài trăm nghìn, lại mang cảm giác rất rõ ràng: mình đang kiểm soát được tiền.
Tôi cũng tạo thêm “một lớp bảo vệ” cho bản thân:
- Quỹ dự phòng: 10 triệu đầu tiên, tuyệt đối không đụng đến.
- Quỹ tiết kiệm: gửi đều hàng tháng, không rút.
- Quỹ linh hoạt: 500.000 – 1.000.000 dành cho chi phí phát sinh nhỏ.
Khi có khoản ốm bất ngờ hay bạn mời cưới, tôi lấy từ quỹ linh hoạt — không cần rút tiết kiệm, không còn lo “vỡ kế hoạch”.
Tháng thứ sáu: Có 15 triệu và một tâm thế khác
Tôi không ngờ, chỉ sau 6 tháng, tôi đã có quỹ dự phòng 15 triệu, dù lương vẫn là 14 triệu/tháng.
Cảm giác có tiền “để đó” thật sự khác: tôi không còn hoảng khi có việc gấp, không nợ nần, không lo mỗi kỳ thanh toán thẻ. Nhưng quan trọng hơn, tôi có được sự tự tin và bình an.
Tiền không còn là thứ khiến tôi căng thẳng, mà là công cụ giúp tôi sống dễ chịu hơn.
Điều tôi rút ra sau 6 tháng “chia tiền để sống”
1. Kỷ luật mới là bí quyết thật sự.
Dù phương pháp nào, nếu không duy trì đều đặn thì vẫn “về không”.
2. Phân biệt rõ chi tiêu và tiêu xài.
Ăn cơm nhà là chi tiêu. Cà phê sang hằng ngày là tiêu xài.
3. Không nên tiết kiệm cực đoan.
Đôi khi mua một bó hoa, một cuốn sách, hay một bữa ăn ngon – cũng là đầu tư cho tinh thần.
4. Tiền không cần nhiều để cảm thấy an toàn.
Chỉ cần có kế hoạch, vài triệu cũng đủ làm “tường chắn” cho cuộc sống.
Kết
6 tháng không phải là dài, nhưng đủ để tôi nhận ra: Sự khác biệt giữa “thiếu tiền” và “dư tiền” không nằm ở mức lương, mà nằm ở cách chúng ta chia nhỏ và quản lý dòng tiền.
Bảng chi tiêu 5-2-3 không chỉ là công thức, mà là thói quen tư duy mới:
Tiền của mình, hãy để nó làm việc cho mình – thay vì để cảm xúc dẫn dắt”.
Và có lẽ, 15 triệu đầu tiên không chỉ là khoản dự phòng – mà là bước khởi đầu cho một cuộc sống tài chính nhẹ nhõm, tự chủ và bớt lo toan hơn bao giờ hết.