Bức tranh quen thuộc: Lương đều nhưng ví trống
Tôi 38 tuổi, làm văn phòng ở Hà Nội, thu nhập 12 triệu/tháng. Nghe có vẻ đủ, nhưng suốt nhiều năm tôi không để dành được đồng nào. Cuối tháng luôn phải vay tạm bạn bè hoặc ứng lương trước.
Tôi từng nghĩ: "Chỉ cần lương đều đặn là đủ". Nhưng thực tế, thu nhập ổn định không tự động đồng nghĩa với tài chính ổn định. Lý do nằm ở cách quản lý và hành vi chi tiêu.
Đầu năm nay, tôi quyết định thử thay đổi. Tôi không tăng lương, cũng không làm thêm, mà tập trung vào 3 điều sau.
Chỉ sau 6 tháng, cuộc sống của tôi đã khác hẳn: Không còn cảnh "rỗng ví", có khoản tiết kiệm, tâm lý nhẹ nhõm.
Điều 1: Chia tiền ngay khi vừa nhận lương
Trước đây, tôi để toàn bộ lương trong một tài khoản. Chi tiêu đến đâu hay đến đó. Kết quả: không kiểm soát được và luôn tiêu lẫn cả tiền tiết kiệm.
Tôi bắt đầu áp dụng nguyên tắc 3 "giỏ":
- Giỏ chi tiêu thiết yếu: 60% thu nhập
- Giỏ tiết kiệm/tích lũy: 20% thu nhập
- Giỏ cá nhân/niềm vui: 20% thu nhập
Ví dụ trên mức lương 12 triệu/tháng:
| Giỏ tiền | Tỷ lệ | Số tiền (VNĐ/tháng) | Mục đích |
|---|---|---|---|
| Chi tiêu thiết yếu | 60% | 7.200.000 | Tiền nhà, điện nước, ăn uống, xăng xe |
| Tiết kiệm/tích lũy | 20% | 2.400.000 | Quỹ khẩn cấp, gửi tiết kiệm kỳ hạn ngắn |
| Cá nhân/niềm vui | 20% | 2.400.000 | Mua sắm nhỏ, cà phê, du lịch, học thêm |
Ngay khi nhận lương, tôi chuyển tiền tự động vào các "giỏ". Nhờ vậy, tiền tiết kiệm không còn "bốc hơi" theo tiêu xài hàng ngày.
Điều 2: Lập kế hoạch chi tiêu tuần thay vì tháng
Trước kia, tôi đặt ngân sách theo tháng. Kết quả là tuần đầu tiêu "thoải mái", cuối tháng thiếu. Giờ tôi chuyển sang ngân sách tuần:
- Tối Chủ nhật, tôi lên danh sách các khoản cần chi trong tuần: chợ, xăng xe, sinh hoạt.
- Đặt hạn mức từng tuần, chuyển tiền từ tài khoản chính sang ví điện tử.
Ví dụ: Hạn mức ăn uống 1,8 triệu/tuần. Khi hết thì tự điều chỉnh món ăn hoặc dời lịch mua sắm. Nhờ vậy, tôi kiểm soát chi tiêu tốt hơn mà không thấy mình "ki bo".
Sau 3 tháng, tôi tiết kiệm thêm được 1 triệu/tháng so với trước – chỉ nhờ thay đổi cách quản lý tuần.
Điều 3: Trì hoãn 24–48 giờ trước mọi quyết định mua sắm
Tôi vốn rất dễ "tiện tay" mua hàng online. Những món 50–100 nghìn cộng lại thành cả triệu mỗi tháng.
Giờ tôi áp dụng quy tắc "đợi 24–48 giờ":
- Bất kỳ món nào không nằm trong danh sách, tôi để trong giỏ hàng ít nhất 1–2 ngày.
- Sau đó quay lại, nếu vẫn thấy thật sự cần mới mua.
Kết quả: Khoảng 70% món trong giỏ hàng bị bỏ. Trung bình tôi giảm được 1–1,5 triệu/tháng tiền mua linh tinh mà vẫn không cảm thấy thiếu thốn.
Kết quả sau 6 tháng áp dụng
- Hết cảnh "hụt ví" cuối tháng: Giữa tháng hay cuối tháng tôi đều biết mình còn bao nhiêu.
- Tích lũy đều đặn: Có khoản tiết kiệm 2–3 triệu/tháng, sau 6 tháng đã gom được gần 15 triệu.
- Tâm lý nhẹ nhõm: Vẫn có khoản "niềm vui" riêng để tiêu, không còn cảm giác "ki bo".
Vì sao 3 điều này hiệu quả
- Chia tiền ngay từ đầu tạo rào cản tiêu nhầm.
- Ngân sách tuần linh hoạt hơn, giúp kiểm soát thực tế tốt hơn.
- Trì hoãn mua sắm giúp phân biệt nhu cầu và ham muốn, tránh lãng phí.
Tôi nhận ra, lương cao hay thấp không quan trọng bằng việc đặt tiền đúng chỗ. Khi tiền đã "đi vào khuôn" mỗi tháng, mình tự động chi tiêu khôn ngoan hơn.
Checklist cho bạn bắt đầu
- Xác định 3 "giỏ" tiền phù hợp với thu nhập.
- Thiết lập chuyển khoản tự động ngay khi nhận lương.
- Lập ngân sách tuần thay vì tháng.
- Áp dụng quy tắc "đợi 24–48 giờ" với mọi món mua sắm.
- Ghi chép hoặc dùng app theo dõi để nhìn rõ tiến độ.
Kết luận
Từ chỗ lương không cao và luôn "hụt ví" cuối tháng, tôi đã thoát cảnh đó nhờ 3 thói quen chi tiêu mới. Điều quan trọng nhất không phải là thắt chặt chi tiêu cực đoan, mà là quản lý có kế hoạch và tạo thói quen tự động. Chỉ vài tháng kiên trì, bạn sẽ thấy mình chủ động hơn, bớt căng thẳng tiền bạc, và quan trọng nhất – vẫn có thể sống thoải mái trong khả năng của mình.