Nghị quyết này quy định về triển khai thí điểm chào bán, phát hành tài sản mã hóa, tổ chức thị trường giao dịch tài sản mã hóa và cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa; quản lý nhà nước về thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam.
Đây là thông tin gây chú ý mạnh, khi Việt Nam hiện là một trong những quốc gia đứng top đầu thế giới về sở hữu và giao dịch tài sản số (khoảng 17 triệu người, với 1.000 tỷ đôla Mỹ giao dịch năm 2024), trong đó, xếp Top 5 thế giới về quan tâm tài sản số và top 3 về sử dụng sàn quốc tế.
Tính toán của VinaCapital tại báo cáo mới đây còn cho thấy, có tới 17 triệu người Việt Nam đã tham gia giao dịch tiền mã hóa, với tổng giá trị giao dịch tài sản mã hóa hằng năm ước tính trên 100 tỷ USD. Như vậy, Nghị quyết số 05 không chỉ giúp Việt Nam chuyển hoạt động tiền mã hóa tại Việt Nam từ thị trường phi chính thức quy mô lớn, mà còn bảo vệ người tiêu dùng.
Chúng tôi đã có buổi nói chuyện với ông Charles Hoskinson - chuyên gia có hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Web3, Blockchain, chia sẻ về sự phát triển của xu hướng này trên thế giới và Việt Nam.
Việt Nam đang rất cởi mở về pháp lý cho thị trường tài sản số, và bước đầu rất nhiều doanh nghiệp đăng ký tham gia. Ông có nghĩ sẽ có một sự bùng nổ nào tại Việt Nam khi sàn tiền số chính thức được ra mắt không, thưa ông?
Ông Charles Hoskinson: Việt Nam đã và đang có rất nhiều thay đổi năng động. Với thị trường tiền số, có thể chia làm hai mảng chính là tiêu thụ và sản xuất.
Trong đó, ở mảng tiêu thụ thì Việt Nam đã mạnh rồi. Minh chứng, thống kê cho thấy 21% dân số có sở hữu tài sản số, 222 tỷ USD và một nửa đang ở nước ngoài (crypto), chính sách mới của chính phủ là đưa con số này về thị trường Việt Nam. Như vậy, với quy định mới dự kiến hơn 100 tỷ USD giao dịch tiền số sẽ được đưa ngược lại Việt Nam.
Còn mảng sản xuất, tôi nhận thấy Việt Nam đang chưa có nhiều sản phẩm. Để khắc phục điều này, tôi nghĩ Việt Nam cần đẩy mạnh việc đào tạo nhân lực, khuyến khích khởi nghiệp trong mảng blockchain.
Việt Nam còn có rất nhiều tài sản thực chưa được khai thác hết như bất động sản, tài nguyên thiên nhiên, tiềm năng về đường bờ biển dài. Nếu mã hoá được những tài sản này, Việt Nam có khả năng tạo ra được "sân chơi" mới trị giá hàng ngàn tỷ USD, song song phát triển được nền kinh tế số bền vững.
Có nhiều báo cáo người Việt thuộc Top thế giới về đầu tư tiền số, ông nghĩ sao?
Ông Charles Hoskinson: Đúng là lượng Crypto người Việt nắm giữ đang vào mức cao với 222 tỷ USD, cao hơn so với GDP hiện tại. Việt Nam đang là Top 10 quốc gia đầu tư Crypto lớn nhất, với tốc độ phát triển nhanh đáng kinh ngạc.
Có nhiều lý do cho xu hướng này, đầu tiên là mức độ tiếp cận Internet cao, kết nối 5G Wifi nhiều. Tôi đánh giá nền kinh tế số Việt Nam khá năng động so với các quốc gia khác.
Chưa kể, mức độ tiếp cận thị trường tài chính của người Việt cũng cao, đặc biệt là tính thích nghi với các tài sản tài chính mới cao.
Ngoài ra, nguồn lao động về công nghệ thông tin có kỹ năng, thông minh và dễ tiếp cận Crypto.
Người Việt Nam rất nhiệt huyết. Nhìn từ làn sóng khởi nghiệp, các startup tuy nhỏ nhưng tốc độ phát triển nhanh, thường chỉ 3–6 tuần đã tung ra sản phẩm mới – điều hiếm thấy ở Nhật Bản hay Hàn Quốc. Vì vậy, thị trường này rất phù hợp để thử nghiệm các sản phẩm mới.
Nền kinh tế số Việt Nam sẽ như thế nào trong xu hướng bùng nổ nền tảng số, AI, Blockchain…?
Ông Charles Hoskinson: Không chỉ tiền số, Việt Nam nổi tiếng về phát triển game, lập trình, thậm chí nhiều phim hoạt hình Nhật Bản được sản xuất ở đây.
Son song, kinh tế số và công nghệ thông tin cũng đang phát triển mạnh, cùng với nhiều sáng kiến đào tạo nhân lực về AI, blockchain.
Và với công nghệ Blockchain, cốt lõi là lòng tin. Bởi, Blockchain được phát triển dựa trên dữ liệu chuỗi khối, tất cả mọi thông tin sẽ có đánh dấu thời gian, và đó là dữ liệu bất biến, minh bạch.
Do đó, Blockchain sẽ giúp thế giới bình đẳng hơn. Và khi có niềm tin, mọi việc trong kinh doanh sẽ nhanh hơn, hiệu quả hơn.
Dù vậy, Blockchain theo tôi vẫn "như một đứa trẻ tập đi, sẽ còn vấp ngã nhưng sẽ trưởng thành".
Dưới kinh nghiệm ở nhiều thị trường, ông có kiến nghị gì cho "sân chơi" tài sản mã hoá sắp được thiết lập tại Việt Nam không?
Ông Charles Hoskinson: Tôi nghĩ nguyên tắc khi xây dựng luật chơi, sẽ có hai hướng là "củ cà rốt" hoặc "cây gậy".
Trong đó, "củ cà rốt" là nếu bạn tuân thủ thì được thưởng. Lấy ví dụ, với nhà đầu tư nếu giao dịch Crypto ở thị trường Việt thì được bảo vệ, ở nước ngoài thì không thể bảo vệ.
Còn "cây gậy" thì sẽ có chế tài, tức nếu bạn làm sai thì phạt.
Với một thị trường năng động như Việt Nam, tôi nghĩ nên áp dụng mô hình "củ cà rốt", tuân thủ một cách tự nguyện sẽ tốt hơn.
Trên thế giới hiện nay, mỗi quốc gia có một cách tiếp cận khác nhau. Ví dụ, châu Âu đã đi khá xa với bộ luật MiCA (Markets in Crypto-Assets), đặt nền tảng cho thị trường tài sản số minh bạch và an toàn hơn. Dubai, Singapore cũng chọn hướng mở, thu hút các doanh nghiệp blockchain, tạo môi trường cạnh tranh toàn cầu.
Xu hướng chung là tìm cách cân bằng giữa đổi mới và quản lý rủi ro. Không quốc gia nào muốn tụt lại trong cuộc đua công nghệ, nhưng cũng không ai muốn đối mặt với rủi ro từ rửa tiền, lừa đảo hay mất kiểm soát tài chính.