Trong thế giới võ hiệp, các nhân vật chính thường phải trải qua muôn vàn hiểm nguy, nhưng cuối cùng vẫn được bù đắp bằng một kết thúc trọn vẹn. Dù không thể danh chấn giang hồ, ít ra họ cũng nên được ở bên người mình yêu. Nếu ngay cả điều đó cũng không đạt được, thì kết cục ấy thật chẳng thể gọi là viên mãn. Thiên Long Bát Bộ của Kim Dung chính là một trường hợp như thế, bi kịch của Kiều Phong khiến người ta nghẹn ngào, nhưng câu chuyện của Đoàn Dự lại càng khiến người đọc day dứt hơn.
Đoàn Dự yêu Vương Ngữ Yên bằng cả trái tim, nhưng cuối cùng vẫn không thể chạm đến trái tim nàng. (Ảnh: Sohu)
Đoàn Dự yêu Vương Ngữ Yên bằng cả trái tim, nhưng cuối cùng vẫn không thể chạm đến trái tim nàng. Tại sao lại như vậy?
Theo Sohu, lý do nằm ở ẩn ý sâu sắc mà Kim Dung gửi gắm trong đó.
Kết thúc đầy nghịch lý của Đoàn Dự và Vương Ngữ Yên
Nhiều người hiểu sai về cái kết của Đoàn Dự và Vương Ngữ Yên. Do ảnh hưởng từ bản phim truyền hình Hồng Kông, khán giả vẫn nghĩ hai người cuối cùng đã nên duyên. Nhưng nếu đọc kỹ trong nguyên tác, độc giả sẽ thấy phần phim đó dừng lại ở đoạn cả hai gặp Mộ Dung Phục khi ấy đã hóa điên mà không hề có hồi kết rõ ràng. Đây là nội dung trong bản dài kỳ và Tam Liên.
Còn trong bản Tân tu, Kim Dung đã hé lộ toàn bộ sự thật: Vương Ngữ Yên cuối cùng rời bỏ Đoàn Dự, quay về bên Mộ Dung Phục kẻ đã điên loạn. Điều khiến người đọc càng thêm xót xa là Đoàn Dự không hề oán hận, ngược lại còn sai người chu cấp thường xuyên cho đôi "oan gia" ấy.
Trong bản Tân tu, Kim Dung đã hé lộ toàn bộ sự thật: Vương Ngữ Yên cuối cùng rời bỏ Đoàn Dự, quay về bên Mộ Dung Phục. (Ảnh: Sohu)
Kim Dung từng giải thích trong phần tái bút: "Tình cảm của Đoàn Dự với Vương Ngữ Yên là một 'tâm ma' mà cuối cùng chàng phải vượt qua." Ông nói, phần kết mở ấy là chủ ý của mình, nhưng độc giả thường không thích kết thúc bỏ ngỏ, nên trong bản Tân tu, ông đã viết rõ ràng để khẳng định rằng họ không thể thành đôi.
Nhưng điều này khiến người đọc thắc mắc: chẳng phải trong chiếc giếng khô, Vương Ngữ Yên đã nảy sinh tình cảm với Đoàn Dự rồi sao?
Sự thật về tình yêu của Vương Ngữ Yên
Vương Ngữ Yên say mê Mộ Dung Phục đến mức mù quáng. Không chỉ độc giả mà ngay cả mẹ nàng cũng phản đối kịch liệt: "Mộ Dung Phục cả ngày chẳng làm nên trò trống gì, võ công còn kém con..." (trích chương 31 bản dài kỳ).
Vương Ngữ Yên say mê Mộ Dung Phục đến mức mù quáng. (Ảnh: Sohu)
Càng bị ngăn cản, nàng càng cố chấp. Trong cuộc tuyển chọn phò mã ở Tây Hạ, khi tận mắt chứng kiến Mộ Dung Phục đẩy Đoàn Dự xuống giếng, Vương Ngữ Yên có phút giây phẫn nộ, nhưng chỉ cần Mộ Dung Phục quát mắng đôi câu, nàng lập tức cúi đầu xin lỗi. Mãi đến khi hắn dửng dưng nhìn nàng nhảy xuống giếng, Vương Ngữ Yên mới tuyệt vọng. Việc nàng chấp nhận Đoàn Dự sau đó, thực ra chỉ là một sự lựa chọn trong tuyệt vọng.
Như nhiều người nhận xét, Đoàn Dự chỉ là "kẻ thay thế" trong trái tim nàng.
Đến đây, ai cũng thấy xót cho Đoàn Dự. Nhưng vì sao Kim Dung lại cố tình sắp đặt như thế? Chẳng lẽ ngay cả nhân vật chính cũng không xứng đáng có một tình yêu trọn vẹn sao? Thực ra, đó mới là điều Kim Dung muốn nhấn mạnh.
Ba sự thật tàn khốc mà Kim Dung gửi gắm
Thế giới võ hiệp có thể có hào quang nhân vật chính, nhưng tình yêu ngoài đời thì không.
Thứ nhất, Kim Dung muốn nói rằng: Không có ai sinh ra đã là nhân vật chính. Một mối tình trọn vẹn phải đến từ sự đồng lòng của hai phía. Chỉ một bên si mê, cuối cùng cũng chỉ là bi kịch.
Thứ hai, Đoàn Dự thua ngay từ cái nhìn đầu tiên. Người Trung Quốc xưa thường nói "đừng đánh giá con người qua vẻ bề ngoài", nhưng trong tình yêu, ấn tượng đầu tiên lại thường quyết định tất cả. Khi Đoàn Dự lần đầu thấy Mộ Dung Phục, chàng đã nghĩ: "Người ta nói Mộ Dung công tử là nhân tài hiếm có... Còn ta, kiếp này e chỉ là kẻ khổ mệnh." Chính chàng cũng nhận ra sự chênh lệch ấy.
Việc Vương Ngữ Yên chấp nhận Đoàn Dự sau đó, thực ra chỉ là một sự lựa chọn trong tuyệt vọng. (Ảnh: Sohu)
Thứ ba, là chí tiến thủ. Suốt cả tác phẩm, Đoàn Dự gần như chỉ quanh quẩn đuổi theo cô. Trong khi đó, Mộ Dung Phục dù có mục tiêu hoang tưởng là "phục hưng Đại Yên", ít ra anh ta vẫn có lý tưởng, có nỗ lực và chính điều đó tạo nên sức hấp dẫn với Vương Ngữ Yên, cho đến khi hắn bị ám ảnh đến phát điên.
Bài học mà Kim Dung để lại vô cùng sâu sắc: Tình cảm phải đến từ hai phía. Ngoại hình có thể không đổi, nhưng nội tâm và chí hướng là điều có thể rèn luyện. Người đàn ông nếu thiếu ý chí phấn đấu, dù có tiền bạc hay địa vị, cũng khó mà chiếm được trái tim người mình yêu.
Có lẽ, đó chính là bài học hiện thực nhất mà Thiên Long Bát Bộ và Kim Dung để lại cho độc giả về một mối tình dang dở, nhưng đầy tính nhân sinh.
* Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả trên Sohu, Sina, 163
Theo Sohu, Sina, 163