Việc tiếp cận nguồn vốn trung và dài hạn với chi phí hợp lý ngày càng trở nên khó khăn hơn, buộc doanh nghiệp phải nâng cao mức độ minh bạch và uy tín trên thị trường.
Xếp hạng Tín nhiệm: Nền tảng xây dựng uy tín bền vững
Một trong những công cụ đang ngày càng khẳng định vai trò quan trọng trong quá trình này là xếp hạng tín nhiệm (XHTN). Không chỉ dừng lại ở việc phản ánh sức khỏe tài chính, XHTN đang trở thành thước đo về năng lực quản trị, khả năng chống chịu rủi ro và mức độ sẵn sàng hội nhập vào các chuẩn mực quốc tế.
Đặc biệt, các quy định pháp lý hiện hành đã yêu cầu bắt buộc phải có xếp hạng tín nhiệm trong một số trường hợp phát hành trái phiếu ra công chúng, theo Nghị định 155/2020/NĐ-CP. Đây là bước đi nhằm tăng cường bảo vệ nhà đầu tư và xây dựng thị trường vốn minh bạch, lành mạnh hơn. Đồng thời, cũng là tín hiệu cho thấy xếp hạng tín nhiệm đang dần trở thành một yếu tố thiết yếu tại thị trường vốn Việt Nam. Tính đến thời điểm 31/07/2025, đã có 108 doanh nghiệp thực hiện xếp hạng tín nhiệm và công bố ra công chúng.
Thực tế cho thấy, doanh nghiệp có XHTN tích cực thường tiếp cận vốn dễ dàng hơn với lãi suất ưu đãi. Theo thông lệ quốc tế, chi phí vay vốn có thể giảm từ 1-3 điểm phần trăm tùy mức tín nhiệm. Dù tại Việt Nam, chênh lệch này chưa rõ rệt, xu hướng phân hóa lãi suất theo tín nhiệm đang dần hình thành, nhất là với các nhà đầu tư tổ chức.
Hơn nữa, XHTN được ví như "tấm hộ chiếu" giúp doanh nghiệp tiếp cận các nhà đầu tư lớn như công ty bảo hiểm, quỹ hưu trí và các định chế tài chính quốc tế, những tổ chức có quy định khắt khe về mức độ tín nhiệm của tài sản.
Xếp hạng Tín nhiệm: Công cụ quản trị rủi ro và tối ưu hóa hoạt động
Ngoài vai trò huy động vốn, quy trình XHTN còn giúp doanh nghiệp tự đánh giá toàn diện năng lực tài chính, hiệu quả vận hành và khả năng ứng phó rủi ro.
Tại Việt Nam, VIS Rating – tổ chức xếp hạng tín nhiệm nội địa là thành viên liên kết của Moody’s, một trong ba tổ chức xếp hạng tín nhiệm hàng đầu thế giới – được thành lập với mục tiêu đưa các thông lệ quốc tế tốt nhất vào áp dụng trong bối cảnh và điều kiện thực tế của thị trường Việt Nam.
Quy trình đánh giá tại VIS Rating không đơn thuần dừng lại ở việc lượng hóa rủi ro tín dụng. Đây là một chuỗi phân tích hệ thống, bao gồm đánh giá cấu trúc tài chính, mô hình kinh doanh, năng lực quản trị, môi trường pháp lý và các yếu tố ngành, vĩ mô có ảnh hưởng đến mức độ tín nhiệm.
Kết quả không chỉ phục vụ nhu cầu đánh giá của nhà đầu tư, mà còn giúp doanh nghiệp tự soi chiếu lại chính mình một cách khách quan và có hệ thống – từ đó định hình các ưu tiên chiến lược, điều chỉnh cấu trúc vốn, và chủ động củng cố năng lực tài chính trung và dài hạn.
ESG và xu hướng chuyển dịch của dòng vốn
Song song với minh bạch tín dụng, thị trường vốn đang dịch chuyển mạnh mẽ sang "đầu tư có trách nhiệm", ưu tiên các tổ chức tuân thủ nguyên tắc phát triển bền vững về Môi trường (Environment), Xã hội (Social) và Quản trị (Governance) – gọi tắt là ESG.
Việt Nam không đứng ngoài xu hướng này, với cam kết đạt phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050 và hàng loạt chính sách chuyển dịch xanh đang được triển khai. Các ngân hàng cũng bắt đầu tích hợp tiêu chí ESG vào quy trình thẩm định tín dụng.
Nhiều doanh nghiệp đầu ngành như BIDV (phát hành trái phiếu xanh), Vinamilk và FPT (công bố báo cáo phát triển bền vững theo chuẩn quốc tế) đã chủ động lồng ghép ESG vào chiến lược. Việc này không chỉ nâng cao uy tín mà còn mở ra cơ hội tiếp cận các nguồn vốn xanh và vốn ưu đãi. Doanh nghiệp có năng lực ESG vượt trội sẽ có lợi thế cạnh tranh rõ rệt về vốn và khả năng tăng trưởng bền vững.
Để hỗ trợ doanh nghiệp, VIS Rating đã triển khai dịch vụ Đánh giá của bên thứ hai (Second Party Opinion - SPO). Đây là hình thức đánh giá độc lập nhằm xác định mức độ phù hợp của các công cụ tài chính (như trái phiếu) với các nguyên tắc tài chính bền vững được công nhận rộng rãi (Nguyên tắc Trái phiếu Xanh của ICMA, Mục tiêu Phát triển Bền vững của LHQ...). Kết quả SPO giúp doanh nghiệp xây dựng hồ sơ phát hành trái phiếu xanh, xã hội một cách bài bản, đáng tin cậy.
VIS Rating với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm
Trong hệ sinh thái tài chính đang hướng tới sự minh bạch và bền vững, việc nâng cao tín nhiệm đã trở thành yêu cầu mang tính chiến lược. Cả Xếp hạng tín nhiệm và đánh giá SPO đều là những công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp xây dựng lòng tin với nhà đầu tư, tối ưu hóa chiến lược tài chính và khẳng định vị thế thương hiệu. Với vai trò là tổ chức được cấp phép tại Việt Nam và áp dụng thông lệ quốc tế, VIS Rating cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp trên hành trình này.