Quan niệm ưa thích con trai hơn con gái đã tồn tại từ lâu đời, nhưng dường như đang dần thay đổi. Liệu có phải chúng ta đang tiến tới một thế giới mà nữ giới chiếm số lượng đông hơn nam giới?
Số báo in mới nhất của The Economist xuất bản tuần trước có một câu chuyện trang bìa thú vị, với tiêu đề: Sự suy giảm đáng kinh ngạc của việc ưa thích con trai: Hàng triệu bé gái đã bị phá bỏ chỉ vì là con gái. Giờ đây, cha mẹ thường có xu hướng muốn con gái hơn. Hình ảnh trang bìa là một quả bóng bay dự tiệc với dòng chữ: “Phù, là con gái!”. Bài báo lập luận rằng xu hướng ưa thích con trai từ xưa đến nay có thể sắp kết thúc, khi cha mẹ ngày càng coi trọng con gái hơn con trai vì một loạt lý do. Đây là một xu hướng dường như đang phát triển kể từ năm 2000. Vậy, liệu điều này có đúng không? Quan trọng hơn, một thế giới mà phụ nữ đông hơn nam giới sẽ trông như thế nào?
Chúng ta từng thích con trai hơn
Nạo phá thai chọn lọc giới tính bắt đầu gia tăng đáng kể trong những năm 1980 và 1990 ở các quốc gia như Ấn Độ, Trung Quốc và Pakistan. Các gia đình tin rằng có con trai sẽ đảm bảo lợi nhuận kinh tế cao hơn và duy trì sự tiếp nối của gia đình. Khi máy siêu âm trở nên phổ biến hơn ở các vùng nông thôn và cộng đồng có kinh tế xã hội thấp, cha mẹ được biết giới tính của con mình sớm hơn trong thai kỳ. Điều này dẫn đến việc phá thai hàng loạt các bé gái trên toàn thế giới – điều mà nhà triết học và nữ quyền người Mỹ Mary Anne Warren gọi là “diệt chủng giới tính” vào năm 1985.
Năm 1990, nhà kinh tế học đoạt giải Nobel Amartya Sen đã đặt ra thuật ngữ “những bé gái mất tích” để làm sáng tỏ hàng triệu bé gái không bao giờ được sinh ra hoặc chết sớm do bị bỏ rơi. Theo nhà kinh tế học người Ấn Độ, việc cố ý giết trẻ sơ sinh nữ đã dẫn đến khoảng 100 triệu “phụ nữ mất tích” ở châu Á – một lục địa bị ảnh hưởng bởi tư tưởng trọng nam khinh nữ. Tại Trung Quốc, nơi Chính sách Một con kiểm soát khả năng sinh sản của phụ nữ từ năm 1979 đến 2015, việc nạo phá thai chọn lọc giới tính đã chứng kiến vô số bé gái bị giết hoặc bị bỏ mặc cho đến chết. Kể từ đó, việc nạo phá thai chọn lọc giới tính đã trở thành bất hợp pháp ở quốc gia này.
Tỷ số giới tính khi sinh (tỷ lệ số ca sinh nam trên 100 ca sinh nữ) biểu thị một tình trạng sinh học bình thường là 105 nam trên 100 nữ. Tuy nhiên, ở Trung Quốc, một nghiên cứu trên hơn 5 triệu ca sinh từ năm 2012 đến năm 2015 cho thấy cứ 100 bé gái thì có 110 bé trai được sinh ra. Trong khi đó ở Ấn Độ, một nghiên cứu ghi nhận 120 bé trai được sinh ra trên 100 bé gái.
Trên toàn thế giới, hơn 126 triệu phụ nữ đã “mất tích” do phân biệt đối xử thiên vị giới tính, với hơn 80% trong số những bé gái và phụ nữ này mất tích ở Ấn Độ và Trung Quốc. Như Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA) đã lưu ý, sự mất cân bằng này giữa số lượng nam và nữ có thể dẫn đến buôn bán tình dục, bạo lực đối với phụ nữ và tảo hôn. Một nghiên cứu năm 2018 tại sáu quốc gia châu Á đã phát hiện ra rằng tỷ lệ giới tính mất cân bằng dẫn đến sự gia tăng bạo lực giới ở tất cả các quốc gia này.
Xu hướng chuyển dịch
Trong vài năm qua, xu hướng ưa thích con trai đã giảm nhanh chóng, đặc biệt là ở những khu vực mà xu hướng này từng mạnh nhất. Tỷ số giới tính khi sinh đã trở nên đồng đều hơn, với 109,8 bé trai được sinh ra trên 100 bé gái ở Trung Quốc vào năm ngoái và 106,8 bé trai trên 100 bé gái ở Ấn Độ. Năm 2004, tỷ số giới tính khi sinh ở Trung Quốc từng đạt đỉnh điểm là 121 bé trai trên 100 bé gái.
Năm 2017, UNFPA đã khởi động Chương trình Toàn cầu về Ngăn chặn Sở thích Con trai và Chọn lọc Giới tính Thiên vị Giới tính để thu thập thông tin về việc chọn lọc giới tính thiên vị giới tính và thúc đẩy giá trị của trẻ em gái và phụ nữ. Được tài trợ một phần bởi Liên minh Châu Âu, chương trình đã làm việc với các chính phủ ở Armenia, Azerbaijan, Bangladesh, Georgia, Nepal và Việt Nam để giải quyết các nguyên nhân gốc rễ của sự thiên vị con trai.
Ông Luis Mora (chuyên gia về nhân quyền của UNFPA) cho biết: "Sở thích con trai trước hết là phân biệt đối xử về giới và vi phạm nhân quyền của phụ nữ và trẻ em gái". Ông nói thêm: "Với chương trình toàn cầu mới này, chúng tôi sẽ hỗ trợ các chính phủ và xã hội dân sự trong việc giải quyết các nguyên nhân gốc rễ của việc nam tính hóa ngày càng tăng trong xã hội của họ thông qua việc cải thiện kiến thức và phát triển các chính sách nhằm tăng giá trị của trẻ em gái và phụ nữ".
Mặc dù vẫn chưa có bằng chứng nào cho thấy sự dư thừa bé gái đang xảy ra, nhưng xu hướng ưa thích con gái đã được quan sát thấy trong các biện pháp khác, bao gồm các cuộc thăm dò ý kiến và công nghệ IVF. Tại Nhật Bản, các cặp vợ chồng đã dần chuyển sang ưa thích con gái hơn trong vài thập kỷ qua, với một nghiên cứu tiết lộ rằng 75% các cặp vợ chồng Nhật Bản chỉ muốn có một con thì thích con gái hơn con trai.
Trong số các cặp vợ chồng nhận con nuôi, một số cơ quan tính phí cao hơn khi nhận nuôi các bé gái, cho thấy xu hướng ưa thích con gái ở những cha mẹ tương lai. Bà Susan Myers (cựu giám đốc của Mạng lưới Nhận con nuôi Lutheran) cho biết: "Khoảng 80% cha mẹ tương lai sẽ chọn một bé gái, thay vì nhận nuôi một bé trai". Bà nói thêm rằng xu hướng này cũng có thể dẫn đến một vấn đề: "Các cơ quan và trại trẻ mồ côi có rất nhiều bé trai chờ đợi mãi mà không có lỗi gì, ngoại trừ việc chúng không được sinh ra là nữ".
Ở các quốc gia mà các cặp vợ chồng có thể chọn giới tính của phôi thai khi trải qua IVF, chẳng hạn như Mỹ, Nga, Mexico và Síp, các cặp vợ chồng đã bày tỏ sự ưa thích con gái. Tại Úc, theo bác sĩ chuyên khoa sinh sản ở Melbourne Raelia Lew: "Trẻ sơ sinh nữ thực sự được lựa chọn thường xuyên hơn trẻ sơ sinh nam". Bà lưu ý rằng khi các cặp vợ chồng chọn giới tính của em bé IVF của họ (trong khoảng thời gian từ năm 1999 đến năm 2004, việc này được cho phép ở NSW) – thì hầu như luôn luôn là vì họ muốn cân bằng gia đình – tức là chọn giới tính ngược lại với con cái hiện có của họ.
Tương lai sẽ ra sao?
Theo các cây viết tại The Economist, việc có nhiều phụ nữ hơn nam giới "sẽ không tệ như có quá nhiều nam giới". Họ viết: "Phụ nữ độc thân dư thừa khó có khả năng trở nên lạm dụng thể chất". Tuy nhiên, họ cảnh báo rằng trong một thế giới mà phụ nữ đông hơn nam giới, một số nam giới có thể lợi dụng sự thiểu số của mình để biện minh cho hành vi không cam kết. Đối với phụ nữ dị tính, điều đó cũng có thể đồng nghĩa với việc tìm kiếm bạn đời trở nên khó khăn hơn. Dù tương lai ra sao, xu hướng toàn cầu không còn ưa thích con trai hơn con gái có thể được coi là một sự thay đổi đáng quan sát và quan tâm.
Nguồn: The Economist