Rhymastic gây phẫn nộ

Cuộc chiến giữa các rapper tưởng chừng đã khép lại, thế nhưng mới đây Rhymastic lại khiến cộng đồng mạng dậy sóng khi bất ngờ tung ra Lang Băm Nhỏ - YC, được cho là màn đáp trả trực tiếp với bản diss Thầy Lang Phi Dép Lào. Sản phẩm mới không chỉ thu hút sự chú ý vì là bước tiếp theo trong chuỗi beef đang căng thẳng, mà còn bởi tranh cãi xoay quanh việc Rhymastic sử dụng hình ảnh AI làm cover cho ca khúc.

Nhiều khán giả tỏ ra bất ngờ, thậm chí sốc, khi một tên tuổi lớn như Rhymastic lại lựa chọn AI - công cụ vốn gây tranh cãi trong giới cho sản phẩm nghệ thuật của mình. Một số fan còn chỉ ra lỗi chi tiết trên bìa, như giày và ống quần của nhân vật nam bị méo mó do AI tạo ra.

Có ý kiến giải thích rằng hình ảnh “ông già lang băm” được tạo bằng AI chính là cách Rhymastic “phản đòn”, đáp lại việc Zephyr từng dùng ảnh AI trong track diss trước đó - Điều này chứng tỏ rằng JC còn chẳng thèm tôn trọng nghệ thuật thì YC cũng không nhất thiết phải rep một cách đàng hoàng nữa, thay vào đó YC lại cho ra một bản rap diss tốc chiến lên SoundCloud như một lời phản pháo nhanh gọn.

Lang Băm Nhỏ với hàm ý thầy thuốc nhỏ, kém nghề, chỉ biết kiếm tiền, được xem là đòn phản công trực diện vào danh xưng "Thầy Lang" mà JC tự đặt cho mình trong bài diss trước đó. Tựa đề còn mang tầng nghĩa khác, khi từ "băm" trong tiếng Việt vừa là danh từ, vừa là động từ, như một phép ẩn dụ cho việc Rhymastic đang "băm" đối thủ bằng lyric. Không dừng lại ở đó, Rhymastic còn khéo léo châm biếm cách Zephyr ép vần, sử dụng những cụm từ vô nghĩa chỉ để cố gắng tạo flow, cho thấy sự chênh lệch về trình độ, ngôn ngữ và chiều sâu trong lyric giữa hai bên.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng việc Rhymastic sử dụng hình ảnh AI là một quyết định thiếu sáng suốt, đặc biệt khi xét trên phương diện đạo đức nghệ thuật. Người hâm mộ cho rằng các sản phẩm do GenAI tạo ra thực chất là hành vi “ăn cắp chất xám” và “bắt chước” từ các artist, điều này đi ngược lại với tinh thần tôn trọng sáng tạo trong nghệ thuật. Chính vì vậy, việc một nghệ sĩ uy tín và có tầm ảnh hưởng như Rhymastic - người từng được đánh giá cao nhờ tư duy sáng tạo và cá tính nghệ thuật riêng biệt lại lựa chọn sử dụng sản phẩm bị xem là “đạo nhái” đã khiến nhiều khán giả không khỏi thất vọng và khó lòng chấp nhận. Chưa kể tới việc nam rapper cũng đã từng học kiến trúc nên càng hiểu rõ về ảnh hưởng tiêu cực của GenAI trong sản phẩm.

Nhiều fan của Rhymastic, vốn là những người kịch liệt phản đối tranh AI, cũng tỏ ra mâu thuẫn và tổn thương khi chính thần tượng lại lựa chọn công cụ mà họ từng lên án. Một số bình luận trên mạng xã hội nhấn mạnh rằng, dù mục đích của Rhymastic là để phản công hay châm biếm đối thủ, thì việc bắt tay vào sử dụng GenAI trong bất kỳ hoàn cảnh nào cũng là điều không thể chấp nhận.

Bên cạnh làn sóng chỉ trích, vẫn có không ít ý kiến bênh vực Rhymastic, cho rằng công chúng đang nhìn nhận quá tiêu cực về AI, cho rằng việc sử dụng ảnh AI không đồng nghĩa với việc Rhymastic ủng hộ hay cổ súy AI trong nghệ thuật, mà có thể chỉ là một dụng ý mang tính "mỉa mai", dùng để phản công lại Zephyr. Ở góc độ này, Rhymastic chỉ đang "chơi cùng luật chơi" để thể hiện sự thông minh và cao tay trong màn đối đáp.

Ngoài ra, nhiều người hâm mộ cũng lập luận rằng Lang Băm Nhỏ không phải là sản phẩm thương mại, mà chỉ là một bản diss tốc chiến, được đăng tải tự phát trên SoundCloud mà không hề qua khâu quảng bá hay đầu tư hình ảnh chuyên nghiệp. Vì vậy, khán giả cho rằng việc dùng ảnh AI chỉ là chi tiết phụ, không đáng bị soi xét hay phê phán quá mức, bởi đây không phải một sản phẩm nhằm mục đích kinh doanh hay thu lợi nhuận, mà chỉ là một phần trong cuộc “combat” rap, nơi tốc độ và độ gắt mới là yếu tố quan trọng, trừ khi các rapper sử dụng AI cho việc sáng tác và viết lyrics cho bản rap diss mới đáng lên án. Một số người còn nhấn mạnh rằng Rhymastic đăng tải bài dưới danh YC, nhân cách thứ hai của anh - hình tượng đại diện cho mặt sắc bén, lạnh lùng và có phần bất cần trong âm nhạc. Cho nên việc YC sử dụng ảnh AI là hoàn toàn phù hợp với tinh thần của nhân vật này.

Cũng có người nhìn nhận động thái của Rhymastic là một nước đi rủi ro, bởi danh tiếng của anh đang ở vị thế cao hơn Zephyr rất nhiều. Một nghệ sĩ underground dùng AI sẽ không bị ảnh hưởng lớn, nhưng Rhymastic - một nghệ sĩ mainstream, người có sức ảnh hưởng lớn trong giới lại bị soi kỹ hơn. Một số ý kiến cho rằng anh vô tình bước vào “cái bẫy” mà Zephyr giăng sẵn, khiến dư luận chuyển hướng tranh luận từ âm nhạc sang đạo đức sử dụng AI, làm lu mờ thông điệp và chất lượng thật sự của track.

Mặt khác, vẫn có người cho rằng Rhymastic có thể chọn cách thông minh hơn để vẫn truyền tải được dụng ý phản đòn mà không cần dùng AI, chẳng hạn như vẽ tay nguệch ngoạc vào hình của YC vừa đủ tính châm biếm, vừa tránh được làn sóng phản đối, hoặc thậm chí Rhymastic hoàn toàn có thể “thắng” Zephyr mà không cần phải rep, bởi đối thủ đã tự làm yếu đi qua những bài diss rời rạc và ít chiều sâu.

Tổng kết lại, tranh cãi về việc nghệ sĩ sử dụng AI trong sáng tạo nghệ thuật vẫn là câu chuyện chưa có hồi kết. Dù động cơ thật sự của Rhymastic khi chọn ảnh AI là “chiến thuật” beef, ẩn ý nghệ thuật hay chỉ là một lựa chọn ngẫu hứng vẫn còn là dấu hỏi, nhưng không thể phủ nhận rằng nam rapper đang đứng giữa tâm điểm của làn sóng dư luận và ít nhiều chịu ảnh hưởng từ những tranh cãi này. Tuy nhiên, đây cũng là điều khó tránh khỏi đối với các rapper khi bước vào một cuộc beef công khai, nơi mỗi chi tiết, từ ca từ, hình ảnh cho đến thông điệp ẩn sau sản phẩm đều có thể trở thành điểm kích nổ cho những luồng ý kiến trái chiều.