Tại sao hãng lốp xe Michelin lại có thể đánh giá ẩm thực?

Vừa qua, MICHELIN Guide 2025 đã được tổ chức thành công tại Đà Nẵng với 181 hàng quán ở khu vực Hà Nội | TP.HCM | Đà Nẵng được vinh danh trong các hạng mục: MICHELIN Selected, Bib Gourmand và MICHELIN Star. Tuy nhiên, qua những tranh cãi về chất lượng các hàng quán có xứng đáng để ghé thăm hay không thì nhiều người lại đặt ra câu hỏi Michelin xuất phát từ đâu và vì sao lại có thể vinh danh các hàng quán ăn uống. 

Thực tế, Michelin là một thương hiệu lốp xe đến từ Pháp được thành lập từ năm 1889 bởi anh em André và Édouard Michelin. Trước khi MICHELIN Guide là một danh sách chỉ gợi ý các hàng quán thì MICHELIN Guide là một chiến lược marketing dành cho lốp xe. Ra đời vào năm 1900, MICHELIN Guide là danh sách về lốp xe ô tô bao gồm: bản đồ nhà hàng, khách sạn, trạm xăng, tiệm sửa xe, và hướng dẫn cách thay lốp xe. Lúc này, xe đi càng nhiều thì lốp xe càng mòn và từ đó người dùng sẽ mua lốp xe Michelin. 

Mục tiêu ban đầu của cuốn hướng dẫn này là khuyến khích du lịch đường bộ, từ đó tăng doanh số bán lốp xe. Tuy nhiên, anh em Michelin nhanh chóng nhận ra rằng ẩm thực là một yếu tố quan trọng thu hút mọi người lái xe và khám phá các vùng đất mới. Vì vậy, họ bắt đầu tập trung vào việc đánh giá các nhà hàng, biến cuốn hướng dẫn này thành một công cụ không thể thiếu cho những người yêu thích du lịch và ẩm thực.

Đến năm 1926, hệ thống sao MICHELIN ra đời với một sao biểu thị nhà hàng "rất tốt trong hạng mục của mình". Năm 1931, hệ thống ba sao như chúng ta biết ngày nay được thiết lập, với ý nghĩa cụ thể:

- Một sao: Nhà hàng xuất sắc trong hạng mục của mình.

- Hai sao: Ẩm thực tuyệt vời, đáng để ghé thăm.

- Ba sao: Ẩm thực xuất sắc, xứng đáng cho một chuyến đi đặc biệt. 

Sự uy tín của hệ thống sao MICHELIN đến từ quy trình đánh giá nghiêm ngặt. Các thanh tra viên của MICHELIN là cựu chuyên gia nhà hàng và khách sạn, họ là những người được đào tạo chuyên sâu và danh tính của họ luôn được bảo mật chặt chẽ. Các kiểm định viên sẽ được cử đi các nhà hàng trên khắp thế giới và đánh giá nhà hàng dựa trên năm tiêu chí:

- Chất lượng nguyên liệu.

- Tài nghệ nấu ăn.

- Sự hài hòa hương vị.

- Cá tính của đầu bếp được thể hiện qua món ăn.

- Sự nhất quán của món ăn theo thời gian và trên toàn thực đơn.

Những kiểm định viên này không chỉ ăn một lần mà quay lại nhiều lần để đảm bảo đánh giá theo cùng một tiêu chuẩn và có cùng điểm tham chiếu. Họ có thể đi ăn một mình, đôi khi ăn theo cặp thậm chí là theo nhóm để cho quyết định cuối cùng là kết quả của cả một tập thể. Sự ẩn danh và độc lập này giúp MICHELIN Guide duy trì tính khách quan, khiến các đầu bếp và nhà hàng trên toàn thế giới coi sao MICHELIN như một danh hiệu cao quý. 

MICHELIN Guide bắt đầu mở rộng ra ngoài nước Pháp vào năm 1931, khi họ xuất bản các phiên bản hướng dẫn cho các quốc gia khác ở châu Âu. Tuy nhiên, sự mở rộng đáng kể ra các khu vực ngoài châu Âu bắt đầu vào năm 2006, với việc ra mắt MICHELIN Guide tại New York, đánh dấu lần đầu tiên hướng dẫn này đến một thành phố ở Bắc Mỹ. Sau đó, MICHELIN Guide tiếp tục mở rộng sang các khu vực như Nhật Bản vào năm 2007 và nhiều quốc gia khác trên toàn cầu. 

Với sự bền bỉ qua năm tháng, những nhà hàng nhận được danh hiệu MICHELIN Guide sẽ có được những lợi ích về mặt danh tiếng lẫn doanh thu. Đầu bếp huyền thoại Joël Robuchon từng chia sẻ rằng: “Với một sao Michelin, bạn có thể tăng khoảng 20% doanh thu. Hai sao có thể dẫn đến tăng 40%, và ba sao có thể khiến doanh thu tăng gấp đôi”. Chính vì thế, các hàng quán đều tích cực cải thiện chất lượng món ăn để nhà hàng có thể nằm trong danh sách này.

Tại Việt Nam, MICHELIN Guide chính thức ra mắt vào năm 2023, đánh dấu cột mốc quan trọng trong việc đưa ẩm thực Việt vươn tầm thế giới. Sự xuất hiện của cẩm nang ẩm thực danh giá này không chỉ giúp nâng tầm hình ảnh các hàng quán Việt Nam mà còn mở ra cơ hội để nền ẩm thực địa phương được ghi nhận trên bản đồ ẩm thực quốc tế.  

Tuy nhiên, sau ba năm hiện diện, MICHELIN Guide tại Việt Nam cũng vấp phải nhiều ý kiến trái chiều. Một mặt, nhiều thực khách đã vô cùng hài lòng vì có nhiều hàng quán chất lượng cao đã được tôn vinh xứng đáng. Nhưng mặt khác, danh sách vẫn còn thiếu vắng các món ăn đường phố đặc trưng như bánh mì, biểu tượng ẩm thực quen thuộc và gần gũi với người dân. Đồng thời, cũng có không ít tranh cãi xoay quanh việc một số quán ăn bị đánh giá là chưa đạt chất lượng nhưng vẫn xuất hiện trong danh sách được vinh danh, gây ra nhiều nghi ngờ trong cộng đồng thực khách. 

Có thể thấy, MICHELIN Guide là một danh sách giới thiệu các nhà hàng có xuất thân khá thú vị. Tuy nhiên, đằng sau nguồn gốc tưởng chừng không liên quan đó là cả một quá trình xây dựng uy tín dựa trên tiêu chuẩn đánh giá khắt khe, sự ẩn danh tuyệt đối và triết lý đề cao trải nghiệm ẩm thực chân thật. Dù vẫn còn tranh cãi và khác biệt trong quan điểm giữa các thị trường, đặc biệt là những quốc gia có nền ẩm thực phong phú và nặng tính địa phương như Việt Nam thì không thể phủ nhận rằng MICHELIN Guide đã và đang tạo nên một hệ sinh thái ẩm thực nơi giá trị, chất lượng và trải nghiệm được đưa lên hàng đầu.