Mang thai, mẹ bầu nào cũng chỉ mong con khỏe mạnh, an toàn trong cả thai kỳ 9 tháng 10 ngày. Nhưng có những em bé không may mắn khi mà ngay cả trong bụng mẹ cũng tiềm ẩn những thứ "sắc hơn dao".
Mới đây, BS Phạm Việt Đức, BS sản phụ khoa tại Phòng khám Sản Phụ khoa EVA Nam Định có chia sẻ trên trang cá nhân của mình một trường hợp em bé bị cắt cụt bàn tay trái do dải sợi ối. "Thương em đến đau lòng... Thai 21 tuần, lần đầu đến khám tại phòng khám. Phát hiện toàn bộ các ngón tay của bàn tay trái (trừ ngón cái) bị cắt cụt hoàn toàn, nghi ngờ do hội chứng dải sợi ối gây nên. Dừng thai thì đau lòng, mà tiếp tục thì sau này em sẽ ra sao, thậm chí nếu nguyên nhân do dải sợi ối, thì thời gian tới em còn có thể bị cắt cụt thêm nhiều nơi khác nữa...", BS Đức chia sẻ.
Hình ảnh BS Phạm Việt Đức chia sẻ trên trang cá nhân
Nhắc tới hội chứng dải sợi ối, nhiều mẹ bầu sẽ thấy thật lạ nhưng nếu đi khám thai mà bác sĩ có nhắc tới tình trạng này thì mẹ hãy lưu tâm và tuân thủ tuyệt đối theo sự quản lý thai kỳ của bác sĩ nhé.
Hội chứng dải sợi ối là một bất thường bẩm sinh, xảy ra khi các sợi mô mỏng từ màng túi ối tách ra, quấn quanh các bộ phận của thai nhi như tay, chân, thân, gây vòng thắt và hạn chế máu nuôi.
Nguy hiểm hơn là hội chứng này không có nguyên nhân rõ ràng, có thể liên quan tới vỡ ối sớm, mẹ hút thuốc,...
Hội chứng dải sợi ối là gì? Nguy hiểm thế nào?
Hội chứng dải sợi ối (Amniotic Band Syndrome – ABS) là một bệnh lý bẩm sinh hiếm gặp xảy ra khi trong túi ối của thai nhi xuất hiện các dải xơ mỏng (gọi là dải sợi ối) tách ra từ màng ối.
Hình minh họa em bé bị các dải sợi ối quấn chặt
Những dải này có thể quấn, chèn ép hoặc dính vào một phần cơ thể thai nhi trong quá trình phát triển, gây ra các nguy hiểm có thể gặp như:
- Chèn ép mạch máu & mô, làm giảm máu nuôi, dẫn đến dị tật hoặc hoại tử một phần chi.
- Cắt đứt hoặc làm kẹt các chi, gây biến dạng, mất ngón tay/chân, hoặc thậm chí mất cả bàn tay/bàn chân.
- Trong trường hợp nghiêm trọng, nếu dải sợi ối quấn quanh đầu, cổ, hoặc rốn có thể gây ảnh hưởng đến tính mạng.
Các triệu chứng của hội chứng dải sợi ối
Hội chứng dải sợi ối có biểu hiện rất đa dạng với các mức độ khác nhau. Ở mức độ nhẹ, triệu chứng của hội chứng dải sợi ối đôi khi khó nhận biết vì chỉ là một vết lõm tròn, nhiều vòng quanh ngón tay hoặc cánh tay, ngón chân của trẻ.
Nếu các dải sợi quấn sâu hơn, chặt hơn thì có thể gây ra một số vấn đề nghiêm trọng như gây sưng to, phù nề do làm hạn chế lưu thông dòng bạch huyết hoặc tĩnh mạch hay gây tắc động mạch, ảnh hưởng đến sự phát triển của chi. Ở mức độ nặng nề, các dải sợi có thể gây cắt cụt chi hay biến dạng cơ thể như hộp sọ, khuôn mặt, ngực và bụng.
Bàn tay em bé bị dải sợi quấn khi trong bào thai.
Nguyên nhân của hội chứng dải sợi ối
Nguyên nhân gây ra hội chứng dải sợi ối là gì vẫn chưa được biết rõ ràng nhưng bệnh lý này không được quy kết là do di truyền. Các thống kê cho thấy tỷ lệ xảy ra hội chứng dải sợi ối là ở khoảng 1 trên 10.000 đến 15.000 trẻ và xảy ra thường xuyên hơn ở ngón tay hơn so với ngón chân. Hội chứng dải sợi ối xuất hiện thường là do màng ối bị rách sớm (không liên quan đến sang chấn mạnh ở mẹ), các dải xơ trôi tự do và quấn vào thai nhi.
Chẩn đoán và điều trị hội chứng dải sợi ối như thế nào?
Việc chẩn đoán hội chứng dải sợi ối sẽ được tiến hành vào khoảng tháng thứ ba của thai kỳ bằng hình thức siêu âm. Tuy nhiên, phần lớn các trường hợp chỉ được chẩn đoán tại thời điểm trẻ chào đời với các bộ phận bị biến dạng hay thiếu hụt đầu chi.
Việc điều trị hội chứng dải sợi ối phụ thuộc vào một loạt các yếu tố như khu vực bị ảnh hưởng, mức độ thiệt hại và sự ổn định của trẻ.
Nếu bác sĩ đã nhận diện sự xuất hiện của hội chứng dải sợi ối thì tình trạng này phải được theo dõi chặt chẽ. Nếu chúng không chạm vào thai nhi thì chưa cần đến biện pháp can thiệp. Tuy nhiên, nếu các dải ối đe dọa tính mạng hoặc có thể gây dị tật cho thai nhi, mẹ bầu nên thực hiện phẫu thuật nội soi.
Thủ thuật này bao gồm việc tạo ra một vết mổ nhỏ ở bụng, sau đó đặt một đầu dò có gắn camera nhỏ để nhìn vào bên trong túi ối. Kế đến, bác sĩ sẽ dùng tia laser để cắt các dải sợi ối vướng víu nhằm mục đích giảm tác động và nâng cao khả năng phát triển khỏe mạnh của thai nhi.
Bàn tay em bé bị hội chứng dải sợi ối trong bào thai cắt và được phẫu thuật tạo hình sau sinh
Một số em bé cần phải được phẫu thuật ngay sau khi sinh, để khắc phục hoặc ngăn ngừa các vấn đề do các dải sợi gây ra như làm giảm lưu lượng máu và chèn ép vào dây thần kinh; đôi khi cần đến nhiều hơn một lần phẫu thuật. Nếu mức độ co thắt không cần can thiệp cấp thiết, bác sĩ có thể trì hoãn cuộc phẫu thuật cho đến khi bé được ít nhất 6 tháng tuổi.