Theo IMARC Group, quy mô thị trường bán lẻ dược phẩm Việt Nam đạt khoảng 8,9 tỷ USD năm 2024 và được dự báo chạm 16,8 tỷ USD vào năm 2033, tương đương tốc độ tăng trưởng trung bình 6,7% mỗi năm. Trong bức tranh đó, các chuỗi hiện đại vẫn dẫn đầu về quy mô, nhưng đà mở rộng đang chậm lại ở phía Bắc.
Báo cáo của Ken Research cho biết, hơn 60% doanh thu chuỗi nhà thuốc hiện đại vẫn đến từ các tỉnh phía Nam – nơi mật độ dân cư cao, thu nhập bình quân lớn, và hành vi tiêu dùng quen với chuỗi. Trong khi đó, thị trường miền Bắc – được xem là "thành trì" của mô hình nhà thuốc truyền thống – lại đang chứng kiến sự phục hồi mạnh mẽ của các tên tuổi lâu đời như Phương Chính, Minh Tiến, HkCare, 24h.
Giữa thị trường dược đầy cạnh tranh, nhà thuốc Phương Chính vẫn đón tiếp hàng trăm lượt khách mỗi ngày. Ảnh: Nhà thuốc Phương Chính
Nhà thuốc miền Bắc: truyền thống nhưng không cũ
Các nhà thuốc lớn miền Bắc vốn đã có nền tảng khách hàng và quan hệ địa phương bền chặt. Tuy nhiên, điểm khác biệt trong giai đoạn gần đây nằm ở việc họ chủ động ứng dụng công nghệ vào hoạt động hàng ngày – từ đặt hàng trực tuyến, quản lý hàng tồn, xuất hóa đơn điện tử, đến đối soát công nợ tự động.
Sự thay đổi diễn ra lặng lẽ nhưng hiệu quả. Sự thay đổi diễn ra lặng lẽ nhưng hiệu quả. Số liệu nội bộ từ một số nhà thuốc lớn phía Bắc như Phương Chính, Minh Tiến, HkCare, 24h ghi nhận tăng trưởng doanh thu 18–22%, cao hơn mức tăng trưởng trung bình 12–14% của nhóm chuỗi hiện đại trong cùng kỳ. Đại diện một chuỗi nhà thuốc truyền thống tại Ninh Bình chia sẻ:
"Trước đây, chúng tôi mất cả ngày để chốt đơn và giao hàng. Nay chỉ cần lên mạng, các trang phổ biến như thuocsi.vn , chỉ cần vài cú nhấp chuột, mua hàng rất nhanh, hóa đơn tự động phát hành, tồn kho cập nhật tức thì, mà vẫn duy trì được quan hệ cá nhân vốn là nền tảng của thị trường miền Bắc."
Các đầu mối phân phối lớn này tại miền Bắc đang đóng vai trò trung tâm trong cuộc thay đổi này. Họ chuẩn hóa danh mục sản phẩm, tự động hóa quy trình bán sỉ, và liên kết trực tiếp với nền tảng đặt hàng số, thay thế dần việc gọi điện và xử lý thủ công. Chính sự chuyển dịch đó giúp các chuỗi truyền thông vận hành hiệu quả hơn mà không cần đầu tư lớn.
Nhiều nhà thuốc duy trì lượng khách trung thành. Ảnh: Nhà thuốc Minh Tiến
Theo đại diện của Buymed – chủ sở hữu nền tảng thuocsi.vn, cho biết "Khu vực miền Bắc đang là thị trường tăng trưởng nhanh nhất năm 2024 nhờ vào nhu cầu số hóa khâu mua hàng và quản lý chứng từ". Theo dữ liệu nội bộ của Buymed (thuocsi.vn), số lượng nhà thuốc phía Bắc sử dụng công cụ đặt hàng số tăng 73% trong năm 2024-2025, trong đó nhóm tăng mạnh nhất là các nhà thuốc lâu đời >10 năm.
Từ ‘chạy theo chuỗi’ đến ‘định hình lại cuộc chơi’
Thực tế cho thấy, cuộc cạnh tranh giữa chuỗi hiện đại và mạng lưới nhà thuốc truyền thống không đơn thuần là cuộc đua quy mô, mà là sự phân tầng tự nhiên của thị trường: Chuỗi hiện đại mạnh ở trải nghiệm, dịch vụ và thương hiệu; nhà thuốc truyền thống lại vững ở mối quan hệ địa phương, hiểu rõ khách hàng và linh hoạt trong vận hành.
Tại miền Bắc, khi những nhà thuốc "có tuổi đời" bắt đầu chuyển mình về cách làm việc nhưng không thay đổi bản sắc, họ đang định hình lại vị thế – từ chỗ bị xem là chậm nhịp, nay trở thành nhóm dẫn đầu thị trường dược bán lẻ.