Trong xã hội hiện đại, khát vọng được làm mẹ không còn bị giới hạn bởi những khuôn mẫu truyền thống. Nhiều phụ nữ độc thân tại Việt Nam đang lựa chọn tập trung vào sự nghiệp, phát triển bản thân, và trì hoãn việc sinh con cho đến khi sẵn sàng. Với Nghị định 207/2025/NĐ-CP có hiệu lực từ hôm nay, giấc mơ làm mẹ của họ đã được hiện thực hóa một cách hợp pháp và tự chủ.
Phụ nữ độc thân giờ đây có thể đông lạnh trứng, thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm (IVF), hoặc nhận phôi chỉ dựa trên nguyện vọng cá nhân, mở ra một chương mới cho quyền tự quyết trong hành trình làm mẹ.
Những thay đổi lớn trong quy định mới
Trước đây, theo Nghị định 10/2015/NĐ-CP, phụ nữ độc thân chỉ được phép thực hiện IVF khi có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa sản, thường liên quan đến lý do y tế như vô sinh hoặc hiếm muộn. Tuy nhiên, Nghị định 207/2025 đã loại bỏ rào cản này, cho phép phụ nữ độc thân trên 18 tuổi, đủ năng lực hành vi dân sự, tiếp cận các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản chỉ dựa trên "nguyện vọng có con". Điều này bao gồm:
Đông lạnh trứng (oocyte cryopreservation): Phụ nữ có thể lấy trứng từ buồng trứng, đông lạnh và bảo quản tại các cơ sở y tế được cấp phép. Khi sẵn sàng, trứng sẽ được rã đông, thụ tinh với tinh trùng từ ngân hàng để tạo phôi và cấy vào tử cung. Phương pháp này giúp bảo tồn khả năng mang thai, đặc biệt hữu ích cho phụ nữ qua ngưỡng tuổi sinh sản lý tưởng (thường sau 35 tuổi).
Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF): Phụ nữ độc thân có thể sử dụng tinh trùng vô danh từ ngân hàng tinh trùng để tạo phôi. Nguyên tắc bảo mật thông tin người hiến tặng được duy trì nghiêm ngặt, đảm bảo tính ẩn danh. Tuy nhiên, việc sử dụng tinh trùng từ người quen biết (không đăng ký kết hôn hợp pháp) bị cấm.
Nhận phôi: Nếu không có trứng hoặc trứng không đảm bảo chất lượng, phụ nữ độc thân có quyền nhận phôi từ người hiến tặng, với điều kiện đáp ứng tiêu chuẩn sức khỏe do Bộ Y tế quy định.
Nghị định cũng quy định rõ về việc lưu trữ và xử lý vật liệu sinh sản dư thừa. Cá nhân phải ký hợp đồng dân sự để trả phí lưu trữ tinh trùng, trứng hoặc phôi; nếu không thanh toán trong 6 tháng, cơ sở có quyền tiêu hủy. Người sử dụng có quyền chuyển vật liệu sang cơ sở khác nếu cần. Trong trường hợp ly hôn (đối với cặp vợ chồng), phôi dư phải được tiêu hủy trừ khi cả hai bên đồng ý bằng văn bản để tiếp tục lưu trữ, hiến tặng cho nghiên cứu hoặc sử dụng cho người khác.
GS.TS Nguyễn Viết Tiến, nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế và Chủ tịch Hội Phụ sản Việt Nam, chia sẻ: Thực tế, phụ nữ độc thân thụ tinh ống nghiệm để sinh con đã được thực hiện nhiều năm nay. Với phương pháp này, bác sĩ lấy trứng của người phụ nữ, thụ tinh với tinh trùng vô danh để tạo thành phôi. Ông nhấn mạnh rằng quy định mới giúp phụ nữ độc thân toàn quyền quyết định hành trình làm mẹ, thay vì phụ thuộc vào lý do bệnh lý.
Để thực hiện IVF và đông lạnh trứng, các cơ sở phải là bệnh viện chuyên khoa sản phụ khoa, có đơn vị riêng biệt cho các thủ thuật như chọc hút noãn và chuyển phôi, cùng thiết bị y tế chuyên dụng.
Quy định mới không chỉ bảo vệ quyền riêng tư của phụ nữ, trẻ em sinh ra từ kỹ thuật hỗ trợ sinh sản mà còn nhấn mạnh tính nhân đạo, đảm bảo mọi hoạt động đều tuân thủ pháp luật về khám chữa bệnh.
Với Nghị định 207/2025, phụ nữ độc thân tại Việt Nam giờ đây có thêm lựa chọn để thực hiện giấc mơ làm mẹ một cách an toàn và hợp pháp. Đây là minh chứng cho sự tiến bộ trong chính sách sinh sản, phù hợp với sự thay đổi của xã hội hiện đại. Nếu bạn đang cân nhắc, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn cụ thể.
Tóm lại, từ ngày 01/10/2025, theo Nghị định 207/2025/NĐ-CP, phụ nữ độc thân tại Việt Nam được phép thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) chỉ dựa trên nguyện vọng có con, với các điều kiện cụ thể sau:
| Điều kiện | Nội dung quy định |
|---|---|
| Độ tuổi & năng lực hành vi dân sự | Phụ nữ từ 18 tuổi trở lên và có đủ năng lực hành vi dân sự theo pháp luật. |
| Sức khỏe | Đáp ứng các tiêu chuẩn sức khỏe do Bộ Y tế quy định để đảm bảo an toàn cho quá trình IVF hoặc nhận phôi. |
| Nguồn tinh trùng | - Chỉ sử dụng tinh trùng vô danh từ ngân hàng tinh trùng, đảm bảo ẩn danh và bảo mật thông tin người hiến. - Cấm sử dụng tinh trùng từ người quen biết (không đăng ký kết hôn hợp pháp). |
| Cơ sở y tế | Thủ thuật IVF phải thực hiện tại bệnh viện chuyên khoa sản phụ khoa được cấp phép, có: - Đơn vị hỗ trợ sinh sản riêng. - Thiết bị chuyên dụng. - Đội ngũ nhân sự đáp ứng yêu cầu (ít nhất 2 bác sĩ có kỹ năng lâm sàng IVF và 2 người có chứng chỉ ≥ 20 chu kỳ IVF). |
Hiện nay có một số phương pháp hỗ trợ sinh sản phổ biến bao gồm:
- Bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI)
- Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF)
- Tiêm tinh trùng vào bào tương noãn (ICSI)
- Hỗ trợ phôi thoát màng (Assisted Hatching – AH)
- Trưởng thành trứng non (IVM)
