Việc Zalo mới đây đưa ra loạt điều khoản liên quan đến thu thập và sử dụng dữ liệu cá nhân đã nhanh chóng tạo ra nhiều tranh luận trong cộng đồng người dùng. Theo nội dung thỏa thuận được công bố, người dùng nếu không đồng ý với các điều khoản do Zalo đưa ra sẽ không thể tiếp tục sử dụng dịch vụ, chi tiết được cho là nguyên nhân trực tiếp khiến dư luận phản ứng mạnh.
Việc Zalo mới đây đưa ra loạt điều khoản liên quan đến thu thập và sử dụng dữ liệu cá nhân đã nhanh chóng tạo ra nhiều tranh luận trong cộng đồng người dùng. (Ảnh: Youtube)
Trước diễn biến này, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia (thuộc Bộ Công Thương) đã có giấy mời gửi Công ty Cổ phần Tập đoàn VNG để làm việc liên quan đến hoạt động thu thập, sử dụng thông tin người dùng cũng như việc cung cấp các dịch vụ trên nền tảng Zalo.
Theo Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia, buổi làm việc dự kiến diễn ra vào sáng 31/12/2025, nhằm làm rõ thông tin phục vụ công tác quản lý nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Đây là bước trao đổi, thu thập thông tin theo chức năng quản lý, chưa phải kết luận vi phạm hay biện pháp xử lý.
Vì sao điều khoản dịch vụ mới của Zalo khiến người dùng phản ứng?
Theo ghi nhận chung, phản ứng của người dùng chủ yếu xoay quanh hai yếu tố.
Thứ nhất là phạm vi thu thập và sử dụng dữ liệu cá nhân được cho là mở rộng, trong khi các nội dung liên quan đến mục đích, cách thức khai thác dữ liệu chưa tạo được sự yên tâm tuyệt đối.
Thứ hai là việc người dùng không có lựa chọn trung gian: hoặc chấp nhận toàn bộ điều khoản, hoặc ngừng sử dụng dịch vụ.
Với một nền tảng đã trở thành công cụ liên lạc quen thuộc trong công việc, đời sống và giao dịch, việc "không đồng ý thì không thể dùng tiếp" khiến nhiều người cảm thấy quyền lựa chọn của mình bị thu hẹp, đặc biệt trong bối cảnh Zalo có độ phủ rất lớn tại Việt Nam.
Luật Cạnh tranh Việt Nam quy định thế nào trong phạm vi vấn đề "lựa chọn của khách hàng"?
Theo Luật Cạnh tranh 2018, mọi hành vi, thỏa thuận hay hoạt động kinh doanh, kể cả diễn ra ngoài lãnh thổ Việt Nam là nếu có khả năng gây tác động hạn chế cạnh tranh đáng kể đến thị trường Việt Nam đều thuộc phạm vi điều chỉnh của pháp luật.
Chỉ sau khi loạt điều khoản mới về dữ liệu cá nhân được công bố, Zalo đã vấp phải phản ứng mạnh từ người dùng và nhanh chóng được cơ quan quản lý cạnh tranh mời làm việc. (Ảnh: Topzone)
Luật không cấm doanh nghiệp có vị thế lớn hay chiếm thị phần cao, nhưng nghiêm cấm hành vi lạm dụng vị trí thống lĩnh, trong đó bao gồm các hành vi áp đặt điều kiện bất lợi cho khách hàng hoặc đối tác, làm hạn chế quyền lựa chọn, gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường cạnh tranh và quyền lợi người tiêu dùng
Chính vì vậy, khi một nền tảng số có lượng người dùng lớn thay đổi điều khoản dịch vụ theo hướng có thể tác động rộng đến người tiêu dùng, cơ quan quản lý cạnh tranh có trách nhiệm giám sát, đánh giá và làm rõ mức độ ảnh hưởng, nhằm bảo đảm thị trường vận hành minh bạch, công bằng.
Cần nhắc lại việc Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia mời doanh nghiệp làm việc trong trường hợp này được xem là hoạt động quản lý, giám sát bình thường theo quy định của pháp luật về cạnh tranh và bảo vệ người tiêu dùng. Thông qua buổi làm việc, cơ quan chức năng sẽ làm rõ nội dung điều khoản, cách thức triển khai và tác động thực tế đối với người dùng, từ đó có cơ sở cho các bước tiếp theo nếu cần thiết.
Trong bối cảnh dữ liệu cá nhân và quyền riêng tư ngày càng được xã hội quan tâm, những thay đổi về điều khoản dịch vụ trên các nền tảng số lớn đang được đặt dưới sự theo dõi chặt chẽ hơn, nhằm cân bằng giữa phát triển công nghệ và bảo vệ quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng.