Sau tuổi 50, cơ thể bắt đầu bước vào giai đoạn lão hóa nhanh với nhiều thay đổi sinh lý nguy hiểm âm thầm diễn ra, đặc biệt là trong hệ tim mạch và não bộ. Trong số các bệnh lý đáng sợ, nhồi máu não (đột quỵ) là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn phế.
Dưới đây là 5 thói quen phổ biến nhưng nguy hiểm mà bác sĩ khuyến cáo bạn phải thay đổi nếu không muốn liệt nửa người trong phần đời còn lại.
1. Lười vận động - Đặc biệt là không đi bộ hàng ngày
Thiếu vận động khiến lưu lượng máu lên não suy giảm, dễ hình thành huyết khối và làm tăng huyết áp - các yếu tố chính gây đột quỵ.
Theo nghiên cứu của Đại học Tsukuba (Nhật Bản), những người đi bộ trên 7.000 bước mỗi ngày có nguy cơ đột quỵ thấp hơn tới 34% so với những người chỉ đi dưới 3.000 bước.
TS.BS Nguyễn Văn Tiến (Viện Dinh dưỡng Quốc gia) khuyến cáo: Sau tuổi trung niên, bạn không cần tập thể thao cường độ cao. Chỉ cần đi bộ nhẹ nhàng 20–30 phút mỗi ngày, chia thành 2–3 lần, đã giúp điều hòa huyết áp và tăng tuần hoàn máu não hiệu quả.
2. Ngồi dậy đột ngột sau khi ngủ dậy
Buổi sáng là thời điểm dễ xảy ra các biến cố tim mạch như nhồi máu não hoặc nhồi máu cơ tim. Khi vừa thức dậy, nếu lập tức ngồi bật dậy hoặc bước xuống giường, huyết áp có thể giảm đột ngột, gây thiếu máu lên não thoáng qua, thậm chí ngã quỵ.
PGS.TS Trần Quang Bình (Trưởng khoa Nội tổng hợp, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM), cho biết: Sau khi thức giấc, nên nằm lại 30 - 60 giây, cử động tay chân nhẹ nhàng, hít sâu 3 lần rồi từ từ ngồi dậy và bước xuống giường. Cách đơn giản này giúp ổn định huyết áp, đặc biệt quan trọng với người trên 50 tuổi hoặc có bệnh nền tim mạch.
3. Dùng trà, cà phê vào buổi tối
Nhiều người có thói quen uống trà hoặc cà phê vào buổi tối để tỉnh táo hoặc... trò chuyện. Tuy nhiên, caffeine kích thích thần kinh giao cảm, làm tăng nhịp tim, rối loạn giấc ngủ và huyết áp không giảm về đêm – yếu tố nguy cơ hàng đầu gây đột quỵ.
Một nghiên cứu tại Hàn Quốc chỉ ra, người thường xuyên uống đồ uống chứa caffeine sau 17 giờ có nguy cơ cao hơn 25% gặp phải các cơn đột quỵ thoáng qua trong vòng 10 năm sau tuổi 50.
Lời khuyên: Không nên uống trà, cà phê sau 17 giờ. Nếu cần tỉnh táo, hãy chọn các hoạt động nhẹ nhàng như đi bộ, vươn vai, hít thở sâu thay vì lạm dụng chất kích thích.
4. Ăn mặn - "Kẻ giết người thầm lặng" của mạch máu não
Muối (natri) là nguyên nhân trực tiếp gây cao huyết áp và làm tổn thương thành mạch. Không chỉ muối trắng, nhiều người đang tiêu thụ lượng muối cao thông qua nước mắm, nước tương, mì ăn liền, đồ đóng hộp, thức ăn nhanh...
Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), người trưởng thành không nên dùng quá 5g muối/ngày, nhưng ở Việt Nam, mức tiêu thụ trung bình lên tới 9-11g/ngày.
Ăn mặn khiến huyết áp tăng âm thầm trong nhiều năm. Khi mạch máu não suy yếu do áp lực kéo dài, chỉ một cơn tăng huyết áp đột ngột cũng có thể khiến mạch máu vỡ, dẫn tới đột quỵ xuất huyết não.
5. Không uống đủ nước - Mất nước mãn tính mà không biết
Sau tuổi 50, cơ chế điều chỉnh cảm giác khát của cơ thể suy giảm. Nhiều người không uống nước đủ vì "không thấy khát" hoặc sợ đi tiểu đêm. Tuy nhiên, điều này khiến máu cô đặc, tăng độ nhớt, giảm lưu thông máu não và dễ hình thành cục máu đông.
Một nghiên cứu tại Mỹ cho thấy, người cao tuổi uống <1.500ml nước/ngày có nguy cơ đột quỵ cao hơn 38% so với người uống đủ từ 2.000ml trở lên.
Lời khuyên:
- Bắt đầu ngày mới với 1 ly nước ấm sau khi thức dậy.
- Uống nước rải đều trong ngày, không uống dồn vào buổi tối.
- Ưu tiên nước lọc, hạn chế nước có ga, nước ngọt.
Nhồi máu não không đến trong một ngày, mà là kết quả của những thói quen tưởng chừng vô hại được lặp lại trong nhiều năm. Sau tuổi 50, nếu bạn vẫn sống như lúc 30 tuổi, ít vận động, ăn mặn, ngủ muộn, uống trà khuya, ngồi dậy nhanh thì sớm muộn gì cũng phải đối mặt với hậu quả. Sức khỏe không chờ đến lúc nghỉ hưu mới chăm. Một cốc nước ấm, một lần đi bộ, một đêm ngủ đủ giấc… đôi khi chính là "liều thuốc" cứu lấy cả đời người.
(Ảnh minh họa: Internet)
Email: