Bác sĩ phát ngôn "Insulin tăng là bạn đang làm hại buồng trứng" khiến MXH náo loạn: Nhiều ý kiến chuyên môn phản đối

Mới đây, trên mạng xã hội nổi sóng trước phát ngôn gây sốc từ một bác sĩ. "Mỗi một lần insulin tăng là một lần bạn đang làm hại buồng trứng". Đây là nguyên văn câu nói của anh. Theo như thông tin chia sẻ công khai, anh là một bác sĩ chính quy, có khoảng 1,1 triệu người theo dõi trên Facebook và cũng là một TikToker và YouTuber nổi tiếng.

Phát biểu của vị bác sĩ này đã nhận được khá nhiều ý kiến chuyên môn phản đối.

Insulin và câu chuyện một nửa sự thật!

Theo TS Nguyễn Hồng Vũ (Viện Nghiên cứu ung thư Quốc gia City of Hope, California, Mỹ), với 1 người gắn mác chuyên môn bác sĩ và làm truyền thông chuyên nghiệp như vậy, anh cho rằng lời phát biểu sai cơ bản này có thể ảnh hưởng đến rất nhiều người luôn tin tưởng và tiếp nhận thông tin vị bác sĩ kia đưa ra.

TS Nguyễn Hồng Vũ đưa ra giải thích, tránh gây hiểu lầm.

Insulin là gì?

Insulin là một hormone cần thiết trong cơ thể, tiết ra từ tuyến tụy của con người, giúp điều hòa lượng đường trong máu. Đường trong máu không phải lúc nào cũng cao, do vậy insulin không phải lúc nào cũng cần. Chuyện insulin tăng vài lần trong ngày sau mỗi bữa ăn là hoàn toàn bình thường và không gây hại gì.

Hiểu đúng về insulin

Ở người khỏe mạnh, nồng độ insulin lúc đói thường dao động khoảng 2–10 µU/mL, có thể tăng lên đến 60–120 µU/mL trong vòng 1–2 giờ sau bữa ăn, rồi giảm dần về mức nền trong khoảng 3 giờ. Ngược lại, ở những người kháng insulin hoặc tiểu đường type 2 giai đoạn sớm, insulin lúc đói thường cao hơn bình thường (khoảng 10–30 µU/mL), sau ăn có thể vượt quá 100 µU/mL; mức này cũng duy trì lâu hơn (4–5 giờ) do cơ thể phải tiết nhiều insulin để bù cho tình trạng giảm nhạy cảm của tế bào với hormone này. Chính lượng insulin cao và kéo dài ở những người "bị bệnh" như vậy mới gây hại cho buồng trứng, dẫn đến nguy cơ tăng androgen, rối loạn rụng trứng và hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) tăng rõ rệt.

Nói tóm lại, trong khoa học (và dĩ nhiên cũng trong nhiều lĩnh vực khác), "một nửa sự thật" không bao giờ là sự thật!

"Kiểu phát biểu của bác sĩ H có thể khiến người nghe hiểu nhầm rằng người bình thường cũng cần lo lắng về việc insulin tăng, từ đó gây hoang mang không cần thiết. Những phụ nữ hiếm muộn có thể tự trách mình mỗi khi thấy chỉ số insulin tăng sau ăn, mà không biết đó chỉ là phản ứng tự nhiên và cần thiết của cơ thể bình thường, nếu không có nó thì bạn đã khốn khổ thế nào rồi!", TS Vũ cho hay.

Insulin không phải kẻ thù của buồng trứng

Theo BS Dương Minh Tuấn (Khoa Nội Tiết - Đái Tháo Đường, Bệnh viện Bạch Mai), insulin là hormone thiết yếu để duy trì sự sống. Mỗi khi mình ăn vào, insulin tăng lên giúp glucose vào tế bào, nuôi dưỡng não, cơ, tử cung, buồng trứng.

Điều gây hại cho buồng trứng không phải là insulin tăng sau bữa ăn, mà là tình trạng kháng insulin mạn tính, khi mà tế bào "chai lì" với insulin, buộc cơ thể tiết ra nhiều hơn. Kháng insulin lâu ngày kích thích buồng trứng tăng sản xuất androgen gây rối loạn rụng trứng, kinh nguyệt không đều, hội chứng buồng trứng đa nang...

"Nói chung là rất nhiều quá trình mà là cơ chế bệnh học, không phải lý do để mình "bài trừ" insulin", BS Dương Minh Tuấn khẳng định.

Khuyên chị em cắt hoàn toàn tinh bột để hạ insulin là sai lầm

BS Dương Minh Tuấn chia sẻ, tinh bột là nguồn năng lượng chính của não, tuyến yên và buồng trứng. Phụ nữ ăn kiêng quá khắt khe, áp dụng chế độ ăn Low-carb hoặc Keto kéo dài có thể:

- Giảm GnRH, LH, FSH dẫn đến mất kinh, vô rụng trứng.

- Giảm leptin dẫn đến ức chế trục sinh dục.

- Tăng ceton gây ảnh hưởng xấu đến phôi sớm và thai nhi (nếu có thai).

Chuyên gia khẳng định, cho đến nay, không có khuyến cáo y khoa nào cho "cắt hoàn toàn tinh bột" để chữa rối loạn nội tiết. Người ta chỉ khuyên giảm đường tinh luyện, ưu tiên carb phức hợp có chỉ số GI thấp (gạo lứt, yến mạch, khoai lang...).

Fasting (nhịn ăn gián đoạn) không "chữa lành buồng trứng"

Có một số nghiên cứu nhỏ cho thấy, fasting giúp cải thiện kháng insulin ở người thừa cân. Nhưng chưa có bằng chứng lâm sàng mạnh mẽ nào cho thấy fasting phục hồi rụng trứng cả. Ngược lại, fasting kéo dài làm giảm leptin, insulin, IGF-1, gây ức chế vùng hạ đồi, dẫn đến ngưng rụng trứng. Đặc biệt còn nguy hiểm ở phụ nữ có BMI thấp hoặc đang mong có thai nữa.

Không có chuyện "mỗi lần insulin tăng là hại buồng trứng"

Bởi nếu đúng như vậy, mỗi lần phụ nữ người ta ăn một bữa cơm, cái bánh mì, hay trái cây... thì buồng trứng đều tổn thương cả hay sao? Cái điều vô lý như vậy mà người tự nhận mình là bác sĩ cũng tuyên bố được.

"Các bằng chứng y khoa đều khuyến nghị: Ăn cân bằng các chất + Giảm cân 5–10% (nếu thừa cân) giúp phục hồi rụng trứng ở nhiều phụ nữ có hội chứng buồng trứng đa nang + Tập thể dục đều đặn cải thiện nhạy cảm insulin + Dùng thuốc theo hướng dẫn nếu cần sẽ là những biện pháp "chữa lành" tốt nhất cho buồng trứng. Không cần fasting cực đoan, không cần "cắt tối đa tinh bột", không phải sợ "insulin" các chị em ạ", BS Dương Minh Tuấn nhắn nhủ.