"Tôi chỉ thực sự nhận ra mình đã sai ở đâu sau khi buổi tiệc cuối năm khép lại, khi mọi người lần lượt ra về, còn tôi trở về căn phòng quen thuộc, tháo đôi giày cao gót mới mua, tẩy lớp trang điểm cầu kỳ và mở ứng dụng ngân hàng.
Không phải vì buổi tiệc không vui, cũng không phải vì bộ váy tối đó không đủ đẹp. Mà vì khi cộng lại từng khoản chi, tôi nhận ra mình đã bỏ ra gần 4 triệu đồng cho một buổi tối chỉ vì một suy nghĩ tưởng chừng rất hiển nhiên: Tiệc cuối năm thì ai cũng phải mua đồ mới".
Đó là những tâm sự của Mai Hoa (tên nhân vật đã được thay đổi, 29 tuổi) về chi tiêu trong dịp cuối năm của mình.
Theo đó, Hoa là một nhân viên văn phòng ở Hà Nội, làm việc đã vài năm, thu nhập ở mức ổn, đủ để tự lo cho cuộc sống nhưng không đến mức "vung tay quá trán". Cô cho biết bản thân vẫn là người cân nhắc khi mua những món đồ trên 500.000 đồng, vẫn ghi chú các khoản chi tiêu hàng tháng để tránh âm tiền cuối kỳ. Nhưng kỳ lạ là, khi nhắc đến tiệc cuối năm công ty, mọi nguyên tắc tiết kiệm đó gần như biến mất.
"Ngày công ty gửi thông báo tổ chức tất niên, kèm dresscode cụ thể, tôi đọc rất kỹ. Địa điểm là khách sạn, không gian sang trọng, có sân khấu, chụp ảnh, tổng kết năm. Chỉ vài dòng ngắn gọn nhưng đủ khiến tôi hình dung ra một buổi tiệc phải thật sang xịn Tôi không nghĩ đến việc mặc lại đồ cũ, cũng không nghĩ đến thuê hay mượn. Trong đầu tôi lúc ấy mặc định đây là sự kiện quan trọng nhất trong năm, ai cũng sẽ đầu tư", Hoa bày tỏ.
Cũng vì vậy mà hơn một tháng trước ngày tổ chức tiệc cuối năm của công ty, Mai Hoa đã bắt đầu lao vào mua sắm, chuẩn bị đồ đạc.
Giống như nhiều cô gái khác, tủ đồ của Mai Hoa không hề trống. Cô có đầy đủ váy, giày, túi xách,... nhưng không món đồ nào khiến cô cảm thấy đủ tự tin để diện trong buổi tiệc cuối năm. Bởi có những bộ váy đã từng mặc đi làm, váy dự tiệc năm ngoái thì không thể dùng lại, những món đồ mới mua gần đây lại quá đơn điệu,... Do đó, Mai Hoa mặc định trong đầu rằng "mình không có gì để mặc".

Ảnh minh họa
Và thế là, chuỗi ngày mua sắm bắt đầu.
"Tôi bắt đầu lướt các sàn mua sắm, xem ảnh mẫu, đọc bình luận, so sánh giá. Tôi chọn rất kỹ, vì trong đầu vẫn có suy nghĩ mua thì phải đáng tiền. Cuối cùng, tôi chốt một chiếc váy dự tiệc giá 1,2 triệu đồng. Không rẻ, nhưng tôi tự an ủi rằng váy này nhìn sang, form đẹp, chắc sẽ dùng được nhiều lần. Cảm giác khi đặt mua vừa có chút xót tiền, vừa có chút hào hứng giống như đang đầu tư cho một hình ảnh “phiên bản tốt hơn” của bản thân.
Có váy rồi thì đến giày. Những đôi giày cũ trong tủ bỗng nhiên bị soi rất kỹ: đôi này gót thấp quá, đôi kia trầy mũi, đôi còn lại nhìn không hợp không khí tiệc tối. Tôi mua thêm một đôi cao gót mới, giá 850.000 đồng, với lý do quen thuộc: “sau này chắc cũng dùng”.
Đến túi xách, tôi do dự lâu nhất. Tôi đã có túi đi làm, nhưng trong đầu lại nảy ra suy nghĩ mang túi công sở đi tiệc tối trông sẽ kém sang. Sau vài ngày cân nhắc, tôi vẫn mua thêm một chiếc túi nhỏ mới, giá 950.000 đồng. Lúc bấm nút thanh toán, tôi thở dài, nhưng vẫn tự trấn an túi basic, kiểu gì cũng dùng lại được.
Chưa hết. Vì tiệc tổ chức buổi tối, có sân khấu, có chụp ảnh, tôi quyết định thuê makeup cho “chắc ăn”. Tôi hoàn toàn có thể tự trang điểm, nhưng nỗi lo lên hình không đẹp, ánh đèn làm lộ khuyết điểm khiến tôi chọn phương án an toàn. Gói makeup giá 500.000 đồng. Thêm tiền gội đầu, tạo kiểu tóc và vài món phụ kiện nhỏ như bông tai, kẹp tóc, tất da… khoảng 300.000 đồng nữa", Mai Hoa liệt kê.
Khoản chi nào cũng thấy "xứng đáng", khi cộng lại, Mai Hoa có phần sững người vì bản thân đã chi tổng cộng: 3,8 triệu đồng. Một con số khá lớn, gần bằng tiền sinh hoạt của cô trong nửa tháng chỉ cho một buổi tiệc tất niên diễn ra vài tiếng đồng hồ. Điều này khiến Hoa có chút lăn tăn nhưng cô cũng nhanh chóng gạt đi và tự nhủ tiền đã chi rồi, miễn sao xuất hiện với diện mạo tự tin là được.

"Sương sương" cũng gần 4 triệu đồng cho một buổi tham dự tiệc cuối năm của công ty
Song khi bước vào buổi tiệc, Hoa dần nhận ra có vẻ mình đã sai...
Cô chia sẻ: "Ngồi xuống bàn cùng đồng nghiệp, tôi bắt đầu để ý xung quanh. Một chị ngồi cạnh mặc váy rất xinh, hỏi ra mới biết là váy thuê, giá chưa đến 300.000 đồng. Một người khác mặc đồ mượn của chị gái, chỉ mang đi sửa lại cho vừa dáng. Có người thậm chí thẳng thắn nói rằng năm nay không mua thêm quần áo vì muốn tiết kiệm tiền sau Tết".
Điều khiến Mai Hoa bất ngờ nhất là không ai trong số họ tỏ ra kém vui hay thiếu tự tin. Không khí buổi tiệc vẫn rộn ràng, mọi người trò chuyện, cười nói, nâng ly, chụp ảnh tập thể. Không ai hỏi váy của ai mua bao nhiêu tiền, càng không ai đánh giá người khác vì họ không mua đồ mới.
Lúc đó, Mai Hoa bắt đầu cảm thấy mình đã tự đặt ra một áp lực không cần thiết: "Tôi nhận ra rằng, suốt hơn một tháng qua, tôi không mua đồ vì mình thực sự thiếu, mà vì tôi sợ… khác số đông. Tôi sợ mình bị xem là xuề xòa, sợ bị lạc quẻ, sợ hình ảnh của mình không đủ “xứng” với buổi tiệc.
Sai lầm lớn nhất của tôi không nằm ở việc chi gần 4 triệu, mà nằm ở tư duy mặc định rằng ai cũng phải làm như vậy. Tôi đã tự tạo ra một tiêu chuẩn ngầm, rồi dùng tiền để chạy theo tiêu chuẩn đó, trong khi thực tế, phần lớn mọi người chọn cách nhẹ nhàng và tiết kiệm hơn rất nhiều".
Trở về nhà, khi treo chiếc váy mới mua vào tủ, Hoa tự hỏi bản thân có mặc thêm nó một lần nào nữa không? Câu trả lời là chưa chắc. Còn số tiền đã chi gần 4 triệu đồng, cô bạn nghĩ rằng lẽ ra đã có thể dành cho một chuyến đi ngắn, một khoản tiết kiệm, hoặc đơn giản là giúp bản thân bớt căng thẳng tài chính trong những tháng đầu năm.
"Nhìn lại, tôi không trách mình vì muốn ăn mặc đẹp. Nhưng tôi hối hận vì đã chi tiêu dựa trên một giả định sai rằng tiệc cuối năm là nơi phải chứng minh mình đầu tư bao nhiêu tiền cho ngoại hình. Trong khi thực tế, đó chỉ là một buổi gặp gỡ, khép lại một năm làm việc, nơi điều quan trọng nhất vẫn là cảm giác thoải mái và vui vẻ.
Và có lẽ, bài học tôi rút ra sau gần 4 triệu đồng ấy là không phải ai cũng cần tiêu giống nhau để được xem là “phù hợp”. Nếu năm sau vẫn có tiệc cuối năm, tôi vẫn sẽ muốn mình trông ổn. Chỉ khác một điều, tôi sẽ bắt đầu bằng câu hỏi mình có thực sự cần mua mới tất cả không, thay vì mặc định rằng đó là điều bắt buộc".

Ảnh minh họa
Sau khi chia sẻ câu chuyện của mình trong một hội nhóm kín chuyên bàn về chi tiêu, Mai Hoa nhận được rất nhiều bình luận cả động viên, cảm thông và chê trách.
Nhiều ý kiến bày tỏ sự thấu hiểu sâu sắc, cho rằng đây là tình huống rất quen thuộc với dân văn phòng, đặc biệt là người trẻ. Có người viết rằng họ từng chi gần nửa tháng lương chỉ để mua một bộ đồ dự tiệc vì sợ mình "lạc quẻ" giữa tập thể. Có bình luận thẳng thắn: "Không ai ép mua đồ mới, nhưng tự bản thân mình thấy ngại nếu mặc đồ cũ. Áp lực này không ai nói ra, nhưng ai cũng hiểu".
Ở chiều ngược lại, không ít ý kiến cho rằng vấn đề nằm ở tư duy chi tiêu. Một số người cho rằng tiệc cuối năm vốn chỉ là buổi gặp gỡ nội bộ, không đáng để bỏ ra số tiền lớn cho quần áo, đặc biệt khi thu nhập còn hạn chế. Có người bình luận: "Tiệc công ty chứ không phải thảm đỏ, đẹp là tốt nhưng đừng biến nó thành gánh nặng tài chính". Những ý kiến này không hẳn là phê phán, mà giống như một lời nhắc nhở thực tế: ăn mặc đẹp nên nằm trong khả năng của mình.
Cũng có những tranh luận xoay quanh chuyện "đầu tư cho hình ảnh cá nhân". Một nhóm cho rằng việc ăn mặc chỉn chu, thậm chí chi nhiều tiền cho tiệc cuối năm, là cách thể hiện sự tôn trọng tập thể và chính bản thân mình. Nhóm khác lại phản biện rằng hình ảnh cá nhân không nên được đo bằng giá tiền của váy áo, nhất là trong môi trường công sở - nơi năng lực và thái độ làm việc mới là yếu tố quyết định.
Giữa những luồng ý kiến trái chiều đó, có một điểm chung khá rõ: hầu hết đều thừa nhận áp lực ăn mặc trong tiệc cuối năm là có thật nhưng cách mỗi người lựa chọn chi tiêu lại phụ thuộc vào hoàn cảnh và ưu tiên cá nhân. Song thực chất câu chuyện này không có đúng, sai tuyệt đối mà chỉ dựa vào nhu cầu, khả năng của mỗi người. Bên cạnh đó, nhiều người cũng đưa ra lời khuyên rằng nên tiêu tiền vì nhu cầu thực sự thay vì nỗi sợ bị so sánh với bất kỳ ai.
Email: