Một nữ sinh đại học 24 tuổi tại thành phố Trịnh Châu (Trung Quốc) mới đây trong cuộc kiểm tra sức khỏe tại trường học được chẩn đoán mắc tổn thương ác tính đường ruột, có liên quan đến tình trạng táo bón nặng kéo dài trong nhiều năm.
Điều khiến bác sĩ đặc biệt lưu ý là suốt thời gian dài, cô gần như ngày nào cũng dùng món viên chiên vỉa hè trước cổng trường làm bữa ăn chính, chế độ ăn phụ thuộc gần như hoàn toàn vào thực phẩm nhiều dầu mỡ, nhiều muối, được chiên rán, nướng ở nhiệt độ cao nhiều lần, trong khi lượng trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và rau xanh gần như bằng không. Theo đánh giá của bác sĩ, chính kiểu ăn uống mất cân đối kéo dài này đã khiến đường ruột phải chịu gánh nặng lớn và trở thành một trong những yếu tố quan trọng làm bệnh tiến triển nặng.
Theo trang NetEase, những năm gần đây, tỷ lệ mắc các bệnh lý đường ruột ở nhóm tuổi 20–30 đang âm thầm gia tăng. Thực tế lâm sàng cho thấy, không ít bệnh nhân trẻ có những thói quen sinh hoạt khá giống nhau, như thường xuyên thức khuya, chịu áp lực học tập hoặc công việc cao, tiêu thụ nhiều thực phẩm chế biến sẵn và gần như không ăn trái cây trong thời gian dài.
Các chuyên gia chỉ ra rằng, những món ăn đường phố phổ biến với cách chế biến “chiên, rán, nướng, xào” trong môi trường dầu mỡ và nhiệt độ cao rất dễ sinh ra các chất có nguy cơ gây ung thư như hydrocarbon thơm đa vòng hay amin dị vòng. Việc ăn thỉnh thoảng thường không phải vấn đề lớn, nhưng nếu giống như nữ sinh này, coi viên chiên là bữa chính duy nhất trong ngày, đồng nghĩa với việc buộc đường ruột hoạt động liên tục trong điều kiện “quá tải”. Khi kết hợp với tình trạng thiếu chất xơ kéo dài, nguy cơ táo bón tăng cao, khiến các chất có hại lưu lại trong ruột lâu hơn, từ đó làm tăng rủi ro tổn thương ác tính.
Bác sĩ nhấn mạnh, nhiều bệnh nhân trẻ trước khi được chẩn đoán thực chất đã có các dấu hiệu cảnh báo khá rõ ràng, bao gồm táo bón kéo dài, chướng bụng, sụt cân không rõ nguyên nhân, thói quen đi tiêu thay đổi. Tuy nhiên, vì bận rộn học hành hoặc công việc, nhiều người dễ nhầm lẫn những biểu hiện này với hội chứng ruột kích thích do stress, thậm chí mang tâm lý chủ quan “còn trẻ thì chưa sao”.
Trên thực tế, các bệnh lý ác tính đường ruột không hình thành trong thời gian ngắn mà là kết quả của nhiều năm tích lũy từ thói quen ăn uống và sinh hoạt. Càng bỏ qua lâu, gánh nặng cho đường ruột càng lớn.
Trên mạng xã hội, không ít người chia sẻ những trường hợp tương tự xung quanh mình và thẳng thắn cho rằng “bạn đối xử với cơ thể thế nào, cơ thể sẽ trả lại gấp bội”, phản ánh thực tế rằng giới trẻ vẫn phổ biến quan niệm sai lầm “ăn uống thất thường sẽ chưa gây chuyện ngay”.
Tuy vậy, cũng có ý kiến cho rằng dù ca bệnh mang tính cảnh báo cao, nhưng không nên đánh đồng mọi món ăn vỉa hè đều nguy hiểm. Vấn đề cốt lõi không nằm ở việc “có ăn đồ vỉa hè hay không”, mà là tần suất, cấu trúc tổng thể của chế độ ăn và sự thiếu cân bằng kéo dài.
Một số ý kiến khác cũng cho rằng sinh viên ngày nay thường phải đối mặt cùng lúc với áp lực học tập, tài chính và thiếu ngủ, khiến việc ăn uống thiếu lành mạnh phần nào bắt nguồn từ hoàn cảnh sống, chứ không đơn thuần là lựa chọn cá nhân.
Các chuyên gia nhấn mạnh thêm, tổn thương ác tính đường ruột thường là kết quả của nhiều yếu tố chồng chéo, bao gồm di truyền, môi trường, cấu trúc chế độ ăn và stress tâm lý kéo dài. Trong số đó, ăn uống không phải là yếu tố duy nhất, nhưng lại là phần dễ can thiệp và cải thiện nhất. Chế độ ăn nhiều dầu mỡ, nhiều muối, thiếu chất xơ trong thời gian dài sẽ làm tăng rõ rệt nguy cơ mắc bệnh đường ruột và các rối loạn chuyển hóa. Ngược lại, duy trì thói quen đi tiêu đều đặn, bổ sung đủ chất xơ, vận động thường xuyên, giảm căng thẳng và tránh ăn uống quá độ là những “lá chắn” quan trọng nhưng lại hay bị người trẻ xem nhẹ.
Bác sĩ khuyến cáo, người trẻ không nên tin rằng sức khỏe có thể “tự gia hạn vô điều kiện”, cũng đừng coi những bất thường của cơ thể là chuyện nhỏ để rồi trì hoãn việc đi khám. Đặc biệt, khi táo bón kéo dài trên hai tuần, xuất hiện máu trong phân, sụt cân không rõ lý do hoặc đau bụng tái diễn, cần nhanh chóng đến cơ sở y tế kiểm tra. Sức khỏe là một khoản đầu tư dài hạn, không thể trông chờ vào may mắn hay lấy tuổi trẻ ra để “tiêu trước”, bởi khi cơ thể đã lên tiếng cảnh báo, rất nhiều trường hợp đã bước vào giai đoạn khó xử lý nhất.
Nguồn và ảnh: ETToday
Email: