Không phải những điều hào nhoáng hay lý tưởng cao xa, mà chính thiên đạo – đạo lý tối giản nhưng vĩnh hằng của tự nhiên mới là kim chỉ nam đưa con người sống thấu đáo và sâu sắc hơn. Có những chân lý tưởng chừng rất trừu tượng, nhưng nếu bạn đủ kiên nhẫn để quan sát và thấm nhuần, bạn sẽ hiểu ra rằng: Vạn vật đều có quy luật vận hành, càng chống lại, càng khổ tâm; càng thuận theo, càng dễ sống. Dưới đây là 4 quy luật lớn của trời đất - "tứ pháp thiên đạo" nếu bạn hiểu được, có thể thay đổi cả cuộc đời.
1. Trời đất vô tình: Vạn vật đều bình đẳng, chẳng có đúng sai hay thiện ác
Trong Đạo Đức Kinh, Lão Tử viết: "Thiên địa bất nhân, dĩ vạn vật vi sô cẩu" tức trời đất không thiên vị ai, coi vạn vật như cỏ rác dùng làm lễ tế.
Nghĩa là gì? Vũ trụ, thiên nhiên không hề quan tâm bạn là người tốt hay kẻ xấu, không đứng về phe nào, cũng không có cảm xúc kiểu "thương người thiện, ghét kẻ ác" như con người thường gán ghép. Trời mưa không vì bạn buồn, nắng lên không vì bạn vui. Động đất không vì trừng phạt ai, cũng như sóng thần không vì thương xót ai. Thiên đạo vô tư, vận hành theo quy luật không dựa trên cảm tính.
Chúng ta sinh ra trong một thế giới mà mọi giá trị đạo đức đều do con người gán đặt. Nhưng trước cả loài người, vũ trụ đã tồn tại. Trước cả thời gian, "đạo" đã có. Thiên nhiên không hề có thiện ác – chỉ có tồn tại và tiêu vong. Vạn vật đều là khách trọ tạm thời của cõi đời, không ai là đặc biệt hơn ai trong mắt trời đất.
Hiểu được điều này, bạn sẽ không còn oán trách tại sao người tốt lại chịu khổ, người xấu lại sống sung túc. Bởi trời đất không thiên vị ai cả.
2. Mọi thứ đều vận hành theo chu kỳ: Sinh – trưởng – suy – diệt rồi lại tái sinh
Bạn nhìn bốn mùa trong năm – xuân sinh, hạ trưởng, thu thu, đông tàn chính là chu kỳ của vạn vật. Sự sống không tiến lên mãi mà chuyển động theo vòng xoay.
Ngày có sáng rồi tối, trăng có tròn rồi khuyết. Đời người cũng vậy, có tuổi trẻ rồi đến trung niên, già nua và cuối cùng là về với cát bụi. Không gì là mãi mãi, nhưng cũng không gì hoàn toàn mất đi.
Hiểu được quy luật chu kỳ này, bạn sẽ:
- Không quá vui mừng khi đang ở đỉnh ca vì rồi cũng đến lúc đi xuống.
- Không quá tuyệt vọng khi ở đáy vực vì rồi sẽ có ngày đi lên.
- Biết cách sống tiết chế, trân trọng hiện tại và chấp nhận biến động là lẽ thường.
Bạn thất bại ư? Không sao vì chu kỳ tiếp theo có thể là hồi sinh. Bạn đang thành công? Đừng chủ quan vì mùa đông nào rồi cũng tới. Cuộc đời là vậy: Mọi thứ đều có vòng đời riêng, chỉ ai biết "thuận chu kỳ" mới không sợ đổi thay.
3. Thiên đạo là sự cân bằng: Không có gì quá cực mà tồn tại lâu dài
Đã có ngày thì phải có đêm, đã có nóng thì phải có lạnh, đã có sinh thì phải có tử. Đó là lý do vũ trụ vẫn vận hành ổn định qua hàng triệu năm.
Trong đời người, khổ đau – hạnh phúc, mất mát – may mắn, lên – xuống... luôn đi cùng nhau như hai mặt của một đồng xu. Chúng không phải là điều đối nghịch, mà là hai phần của một thể thống nhất – giữ cho đời sống luôn ở trạng thái cân bằng.
Nếu chỉ có sinh mà không có tử, thế giới sẽ tràn ngập người, tài nguyên cạn kiệt. Nếu chỉ có ngày mà không có đêm, sinh vật sẽ mất cân bằng sinh học. Nếu chỉ có may mắn, con người sẽ kiêu ngạo và đánh mất sự tỉnh táo.
Vì vậy, thay vì oán than "tại sao chuyện buồn cứ đến với tôi?", hãy hỏi ngược lại: "Điều này đang dạy mình điều gì để cân bằng cuộc sống?". Đó chính là trí tuệ của người sống thuận theo thiên đạo.
4. Thiên đạo vượt lên trên cả thời gian: Luôn chứng kiến – luôn sáng tạo
Con người sống trong khuôn khổ thời gian – năm tháng, tuổi tác, giờ phút. Nhưng với vũ trụ, thời gian chỉ là khái niệm mà con người tạo ra để hiểu rõ thế giới hữu hạn này.
Còn thiên đạo – quy luật vận hành vũ trụ không bị trói buộc bởi thời gian. Nó không đến rồi đi, không mới hay cũ mà luôn hiện diện, luôn chứng kiến sự thay đổi, rồi lại tái tạo những điều mới.
Những gì từng xảy ra trong lịch sử rồi cũng sẽ tái hiện, chỉ khác hình thức. Một đế chế hưng thịnh rồi suy tàn, sau đó một đế chế khác sẽ lại trỗi dậy. Tình yêu, hận thù, chiến tranh, hòa bình cứ lặp lại trong vòng lặp vĩnh cửu.
Thay vì sợ thời gian trôi, hãy đặt niềm tin vào điều vượt trên cả thời gian: Thiên đạo luôn cho bạn một cơ hội khác để bắt đầu lại, chỉ cần bạn không ngừng quan sát và học hỏi.
Có người sống cả đời vẫn u mê chạy theo danh lợi, oán trách vì không hiểu tại sao mình thiệt thòi. Nhưng có người chỉ cần thấu hiểu 4 điều này, tâm liền an, đời liền sáng.
- Trời đất không ưu ái ai, hãy tự thương lấy mình.
- Mọi sự đều có chu kỳ, biết đợi lúc lên, biết cúi đầu khi xuống.
- Cân bằng là đỉnh cao của sống thông minh.
- Thiên đạo không chờ ai, nhưng luôn để lại dấu vết cho ai đủ tỉnh thức.
Bạn có thể không cần biết quá nhiều đạo lý, chỉ cần hiểu đúng một vài quy luật quan trọng cũng đã đủ để sống một đời ít khổ, ít lầm và nhiều an yên hơn rồi.
Email: