Không hề mê tín: Khoa học chỉ ra 3 dấu hiệu trên mặt tố cáo NGƯỜI XẤU, dạy con biết trước để tránh xa

Người xưa thường dặn: "Đừng vội nhìn mặt mà bắt hình dong". Quả thật, tính cách một người được hình thành từ nhiều yếu tố: môi trường, giáo dục, trải nghiệm… Tuy nhiên, các nhà tâm lý học hiện đại lại chỉ ra rằng, gương mặt vẫn có thể phần nào phản ánh xu hướng hành vi của một người.

Điều này không có nghĩa là ta được quyền "đánh giá" ai đó chỉ dựa trên ngoại hình. Nhưng nếu cha mẹ biết cách quan sát một vài đặc điểm đặc trưng, có thể giúp con cảnh giác hơn trong giao tiếp, từ đó tránh được những tình huống rủi ro trong cuộc sống.

Dưới đây là 3 dấu hiệu trên gương mặt mà các nhà tâm lý học thường nhắc tới, cha mẹ có thể tham khảo để dạy con kỹ năng nhận diện và ứng xử thông minh.

1. Khuôn mặt quá rộng và xu hướng dễ nóng nảy

Một số nghiên cứu chỉ ra rằng tỷ lệ chiều rộng so với chiều cao gương mặt (gọi là FWHR) có mối liên hệ với sự hung hăng và tính thống trị. Những người có khuôn mặt rộng thường có xu hướng quyết đoán hơn, nhưng cũng dễ hành xử cứng rắn, thậm chí bộc lộ sự nóng nảy khi bị thách thức.

Cụ thể, trong một nghiên cứu trên nam giới năm 2008 của hai tác giả Carré, J. M. – nhà nghiên cứu về tâm lý sinh học (biopsychology) và McCormick – giáo sư tâm lý học đăng trên tạp chí Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences (Anh) cho thấy những người có FWHR lớn hơn thường hung hăng hơn trong trò chơi kinh tế, kể cả khi không có sự khiêu khích. Kết quả này cũng đúng ở vận động viên khúc côn cầu.

Trong đời sống, không phải ai mặt rộng cũng xấu tính. Nhưng cha mẹ có thể hướng dẫn con: nếu tiếp xúc với những người hay nổi nóng, giọng điệu áp đặt hoặc thích "ăn thua đủ", hãy giữ khoảng cách an toàn, không tranh cãi căng thẳng. Kỹ năng kiểm soát tình huống và chọn cách phản hồi khéo léo quan trọng hơn nhiều so với việc tìm cách đối đầu.

2. Ánh mắt không ổn định và thói quen thiếu trung thực

Ánh mắt vốn được xem là "cửa sổ tâm hồn". Các nhà nghiên cứu nhận thấy, những người hay đảo mắt liên tục, khó nhìn thẳng vào người khác trong giao tiếp thường dễ rơi vào trạng thái căng thẳng, lo lắng và cũng dễ gắn với hành vi che giấu, không trung thực.

Aldert Vrij (Anh) – chuyên gia hàng đầu về nghiên cứu hành vi phi ngôn ngữ liên quan đến sự dối trá. Ông cho thấy việc tránh giao tiếp bằng mắt, đảo mắt liên tục có thể gắn với lo lắng và căng thẳng, nhưng không phải lúc nào cũng chắc chắn đồng nghĩa với nói dối.

Cha mẹ có thể dạy con: khi trò chuyện, nếu thấy ai đó liên tục tránh ánh mắt, nói năng ấp úng, hoặc ánh nhìn thiếu sự tập trung, con nên quan sát kỹ lưỡng hơn. Điều này không đồng nghĩa với việc họ chắc chắn nói dối, nhưng là tín hiệu để con cảnh giác.

Điều quan trọng, cha mẹ cũng cần dạy con tôn trọng và thành thật trong ánh nhìn: khi giao tiếp, biết nhìn thẳng với thái độ tự nhiên, bình tĩnh, vừa tạo sự tin cậy, vừa thể hiện con là người có trách nhiệm.

3. Nụ cười "giả vờ" và sự thiếu chân thành

Nụ cười là ngôn ngữ chung của nhân loại, nhưng không phải nụ cười nào cũng giống nhau. Tâm lý học phân biệt rõ: Nụ cười chân thật (Duchenne smile): khi cười, cả cơ miệng và cơ quanh mắt đều cùng hoạt động, ánh mắt tươi sáng. Nụ cười gượng gạo (non-Duchenne smile): chỉ nhếch miệng, nhưng đôi mắt lại lạnh lùng, thiếu sự lan tỏa cảm xúc.

Cha mẹ có thể dạy con phân biệt hai loại nụ cười này. Một người thường xuyên dùng "nụ cười xã giao" có thể chỉ đang lịch sự, nhưng nếu cười mà ánh mắt luôn vô cảm, ít bộc lộ sự đồng cảm, thì đó là dấu hiệu cảnh báo rằng con nên thận trọng khi tiếp xúc lâu dài.

Lời khuyên dành cho cha mẹ

Việc quan sát gương mặt chỉ là một công cụ tham khảo. Con người phức tạp hơn nhiều so với vài nét ngoại hình. Cha mẹ không nên dạy con "nhìn mặt mà phán đoán tất cả", mà nên dạy rằng: Những dấu hiệu trên chỉ là tín hiệu gợi ý, cần kết hợp với hành vi, lời nói và cách ứng xử lâu dài.

Con cần học cách giữ khoảng cách an toàn với những người có biểu hiện hung hăng, thiếu trung thực hay không chân thành. Quan trọng nhất, con phải rèn EQ (trí tuệ cảm xúc): biết lắng nghe, thấu hiểu và phản ứng linh hoạt trong các mối quan hệ.

Dạy con kỹ năng nhận diện không phải để con trở nên nghi ngờ tất cả mọi người, mà để con biết bảo vệ bản thân, ứng xử tỉnh táo và xây dựng mối quan hệ lành mạnh.

Gương mặt có thể ẩn chứa một vài "mật mã" tâm lý. Cha mẹ khéo léo dạy con nhận biết ba dấu hiệu: khuôn mặt rộng dễ nóng nảy, ánh mắt thiếu ổn định dễ thiếu trung thực, và nụ cười gượng gạo dễ thiếu chân thành. Khi con hiểu những điều này, con sẽ biết cách quan sát tinh tế, đồng thời học cách xây dựng niềm tin và lòng nhân ái trong các mối quan hệ.