Bài viết này không chỉ là một câu chuyện cá nhân, mà còn là bản hướng dẫn đơn giản và dễ áp dụng cho mọi phụ nữ đang muốn kiểm soát ví tiền của mình.
“Tôi không phải người kiếm được nhiều tiền, nhưng tôi đã sống ổn và để dành đều nhờ biết cách chia tiền từ sớm” – chị Hương, 39 tuổi, sống tại TP.HCM chia sẻ. Là mẹ của hai bé cấp 1, sống trong một căn hộ đi thuê ở Quận 12, chị bắt đầu lập ngân sách cá nhân từ năm 2019 – thời điểm gia đình từng khủng hoảng vì mất việc và thu nhập bấp bênh.
Suốt 5 năm qua, nhờ duy trì thói quen lập ngân sách hàng tháng, chị không những tránh được cảnh nợ nần mà còn tích lũy được khoản tiết kiệm nhỏ, đủ để gia đình chuyển từ thuê sang mua một căn hộ trả góp cuối năm 2024. Dưới đây là 4 bài học chị Hương chia sẻ – mà theo lời chị, “giá như tôi biết sớm hơn, có khi bây giờ còn dư dả hơn nhiều”.
1. Chia tiền theo mục tiêu – không phải theo cảm tính
Chị Hương từng chi tiêu theo kiểu “tiêu dần” – lĩnh lương rồi chi từng khoản khi cần, không theo kế hoạch. Hệ quả là gần như tháng nào cũng thâm hụt, phải dùng đến khoản tiết kiệm tạm thời, rồi không kịp bù lại.
Từ năm 2019, chị áp dụng nguyên tắc chia ngân sách theo 4 mục tiêu sống, mỗi tháng khi vừa nhận lương:
| Mục tiêu chi tiêu | Tỷ lệ | Ghi chú |
|---|---|---|
| Chi tiêu thiết yếu (ăn uống, điện nước, học phí) | 55% | Không cắt giảm quá mức, nhưng luôn kiểm soát hóa đơn |
| Sinh hoạt – tiện ích – xăng xe | 15% | Cắt bớt thói quen mua đồ linh tinh |
| Tiết kiệm và quỹ dự phòng | 20% | Gửi vào tài khoản riêng, không rút |
| Phúc lợi – chăm sóc bản thân, trẻ con | 10% | Phí khám răng, mua quần áo, sinh nhật, quà cáp |
Chị cho biết: “Khi tiền được chia rõ ràng từ đầu tháng, tôi không còn cảm giác 'bội chi' hay phải lo nghĩ tới cuối tháng nữa. Chi theo mục tiêu giúp mình chủ động chứ không bị cuốn theo nhu cầu bất chợt”.
2. Đừng xem ngân sách là gò bó – mà là công cụ giải phóng tâm trí
Chị từng ngại lập ngân sách vì thấy nó khô khan, khó duy trì. Nhưng về sau, chị tìm ra cách đơn giản hóa:
- Dùng sổ tay chi tiêu nhỏ, ghi từng khoản mục mỗi tuần
- Cuối tháng tổng hợp bằng Google Sheets (chỉ cần 4 cột: Hạng mục – Dự tính – Thực tế – Lệch)
- Mỗi quý so lại để biết mình chi quá ở đâu, nên điều chỉnh gì
“Ngân sách không phải để giới hạn – mà để mình biết mình đang đi đâu với đồng tiền. Nó giúp tôi sống ít lo âu hơn, vì mọi thứ đã được dự trù”.
3. Đừng cắt chi tiêu quá tay – hãy cắt đúng chỗ
Sai lầm chị Hương từng mắc là cố gắng "thắt lưng buộc bụng" quá mức: cắt sữa cho con, nhịn mua đồ mới, hạn chế cả khám sức khỏe. Nhưng rồi, điều đó khiến chị kiệt sức và... tốn tiền hơn về sau.
Giải pháp của chị:
- Giảm mua đồ giảm giá nhưng không cần thiết (tháng tiết kiệm ~400.000đ)
- Thay vì ăn vặt linh tinh, chị gom tiền cho 1 bữa “chất lượng” mỗi tuần
- Chỉ mua đồ gia dụng khi món cũ hỏng, tránh tích trữ
4. Ghi lại mỗi đồng đi đâu – mới biết mình "rò rỉ" chỗ nào
Chị Hương chia sẻ: “Tôi từng nghĩ mình tiêu ít, nhưng khi ghi ra từng đồng, mới phát hiện mình mất hơn 1 triệu mỗi tháng chỉ vì những khoản nhỏ như đồ uống, phí giao hàng, đồ dùng mua theo cảm hứng”.
Sau khi ghi chép chi tiêu 3 tháng liên tiếp, chị nhận ra 3 điểm "rò rỉ" chính:
- Thói quen mua online ban đêm khi lướt mạng
- Thanh toán không kiểm tra lại khi đi siêu thị
- Mua đồ theo chương trình combo/1 tặng 1 nhưng không dùng hết
Giờ đây, trước khi đặt mua, chị luôn áp dụng quy tắc “chờ 48h”, nếu sau 2 ngày vẫn thấy cần thiết, mới chi tiền.
Quản lý tiền là kỹ năng – và nên học càng sớm càng tốt
Chị Hương kết bài bằng một lời nhắn: “Lập ngân sách không cần phức tạp. Chỉ cần bạn bắt đầu từ tháng này, với tờ giấy trắng và cây bút – và một câu hỏi: Tôi muốn tiền của mình đi đâu?”.
Từ người từng "mù mờ tiền bạc", chị Hương giờ đây tự tin chia sẻ với bạn bè cách lập ngân sách đơn giản, dễ nhớ, dễ thực hiện. Và với chị, điều quý nhất không phải là tiền tiết kiệm được – mà là cảm giác chủ động và bình an khi mỗi tháng trôi qua, ví tiền không còn là nỗi lo.
Email: