Trung Quốc là nước "hời nhất" sau chính sách thuế của ông Trump?

Chính quyền Trump tại Mỹ đã áp thuế đối với tất cả hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, Mexico và Canada, cũng như đối với thép, nhôm và ô tô... từ khắp nơi trên thế giới.

Carbon Brief nhận định, “cuộc chiến thương mại” leo thang này dự kiến sẽ làm chậm tăng trưởng toàn cầu và cũng gây ra cảnh báo về suy thoái kinh tế ở Mỹ. Dòng chảy năng lượng toàn cầu và những nỗ lực giải quyết biến đổi khí hậu cũng đang bị ảnh hưởng bởi căng thẳng thương mại leo thang.

Thuế quan của Trump có ý nghĩa gì đối với hành động ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu?

Thuế quan này dự kiến sẽ làm gián đoạn hoạt động thương mại toàn cầu về công nghệ sạch, từ ô tô điện đến vật liệu dùng để chế tạo tua-bin gió.

Đồng thời, khi các ngành công nghiệp phát thải cao phải đối mặt với chi phí cao hơn, một số nhà bình luận cho rằng thuế quan có thể cản trở kế hoạch mở rộng nhiên liệu hóa thạch của Mỹ.

Và khi công nghệ sạch ngày càng đắt đỏ hơn khi sản xuất tại Mỹ, các quốc gia khác – đặc biệt là Trung Quốc – có khả năng sẽ tăng cường lấp đầy khoảng trống đó.

Carbon Brief đã hỏi nhiều nhà nghiên cứu và chuyên gia chính sách về ý kiến của họ về tác động của thuế quan của Trump đối với hoạt động ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu và nguồn cung cấp năng lượng, trong số đó có Tiến sĩ Kyle Chan, Đại học Princeton, Mỹ.

Vị này cho biết, thuế quan của Trump có thể sẽ có tác động sâu rộng đến ngành công nghiệp công nghệ sạch của Trung Quốc và tiến trình khí hậu toàn cầu. Thuế quan cao hơn đối với Trung Quốc sẽ tác động trực tiếp đến việc nhập khẩu hàng hóa công nghệ sạch của Trung Quốc vào Mỹ, chẳng hạn như pin lithium, đạt 1,9 tỷ đô la Mỹ vào tháng 12/2024.

Các công ty sản xuất năng lượng mặt trời của Trung Quốc cũng sẽ bị ảnh hưởng gián tiếp thông qua thuế quan đối với các địa điểm sản xuất ở Đông Nam Á, nơi cung cấp tổng cộng 80% lượng năng lượng mặt trời nhập khẩu của Mỹ.

Trong khi đó, hành động trả đũa của Trung Quốc có thể làm gián đoạn khả năng tiếp cận của Mỹ đối với các khoáng sản quan trọng cho ngành công nghiệp công nghệ sạch của riêng họ. Bao gồm than chì cho cực dương pin và kim loại đất hiếm cho tua-bin gió.

Tác động đến ngành công nghiệp xe điện của Trung Quốc nói riêng sẽ rất lớn, mặc dù không trực tiếp. Lượng xe điện Trung Quốc nhập khẩu vào Mỹ, vốn đã rất ít, sẽ không bị ảnh hưởng đáng kể bởi mức thuế quan mới của Trump.

Tuy nhiên, sự gián đoạn rộng hơn đối với chuỗi cung ứng ô tô trên khắp Mexico và Canada - cùng với chi phí thép và nhôm tăng cao - sẽ làm suy yếu khả năng chuyển đổi sang xe điện của các nhà sản xuất ô tô Mỹ. Điều này sẽ có lợi cho các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc, những người tiếp tục đổi mới và giảm chi phí.

Trong khi các nhà sản xuất ô tô Mỹ đang phải vật lộn để cạnh tranh, các công ty xe điện Trung Quốc có thể sẽ giành được vị thế vững chắc hơn, không chỉ ở thị trường nội địa Trung Quốc mà còn trên toàn cầu.

"Thật khó để tưởng tượng ra một kịch bản mà thuế quan cao hơn sẽ có lợi cho quá trình chuyển đổi năng lượng toàn cầu. Ngay cả khi các công nghệ sạch không bị nhắm trực tiếp, bản chất phức tạp của chuỗi cung ứng quốc tế chắc chắn sẽ có những tác động lan tỏa, chẳng hạn như thông qua việc tăng chi phí cho các bộ phận cấu thành như thép và nhôm.

Thuế quan trả đũa đối với Mỹ cũng sẽ tạo ra hiệu ứng domino, làm méo mó dòng chảy thương mại trên toàn thế giới và thay đổi lợi thế so sánh của các quốc gia trong nền kinh tế sạch (ưu tiên tính bền vững của môi trường và hướng tới mục tiêu Net Zero). Điều này sẽ làm tổn hại đến niềm tin của nhà đầu tư và khiến các chính phủ mất tập trung vào việc thúc đẩy tham vọng xanh" - Ellie Belton, Cố vấn chính sách cấp cao – thương mại và khí hậu của E3G (Nhóm nghiên cứu độc lập về biến đổi khí hậu với tầm nhìn toàn cầu).